آجر تقریباً از زمانی که مصالح ساختمانی برای اولین بار ساخته شد، وجود داشته است. ابتدایی‌ترین شکل آن را می‌توان از بلوک‌های گِلی ساخت اما آجر سفالی منقل شده توسط رومی‌ها و در تمام دورانِ تاریک استفاده می‌شده است. امروزه آجر به یک واحدِ استاندارد تبدیل شده است که دارای ابعادی ثابت است و سپس به صورت روکش‌های فلزی جعلیِ قابل نصب بر روی دیواری در ابعاد ۲ × ۴ قرار می‌گیرد. اما با این شرایط چرا ساختمان های آجری مناسب نیستند؟ شکی نیست که خانه های آجری از نظر کلاسیک زیبا هستند، اما از دهه ۷۰ ساخت خانه های آجری به طور پیوسته کاهش یافته است.
چند دهه گذشته پیشرفت هایی را در نمای بیرونی خانه به ارمغان آورده است که به شدت با مواد سنتی مانند آجر رقابت می کند. به راحتی می توان استنباط کرد که معایب طبیعی مرتبط با آجر بر محبوبیت آن تأثیر منفی گذاشته است، به ویژه در مقایسه با مصالح سایدینگ با کارایی بالاتر. روکش آجری شیک تر از ساخت و ساز آجری جامد است و به صاحبان خانه این امکان را می دهد که نمای آجری را در خانه های موجود داشته باشند، اما بسیاری از معایب مشابه را نیز دارد. در این مقاله به بررسی نوع آجر و ساختمان آجری پرداخته ایم تا به صورت دقیق تر بدانیم چرا ساختمان های آجری مناسب نیستند ؟
آجر چگونه کار میکند؟
🧱 پیشنهاد ویژه: آجر نسوز 🧱
به طور معمول، دیوار آجری یک عنصر عمودی ساختمانی است که از آجر و ملات ساخته شده است و برای تشکیل دیوارهای خارجی ساختمان ها ، پارتیشن های داخلی، دیوارهای مستقل ، دیوارهای حائل و غیره استفاده می شود.
اولین دیوارها از آجرهای گلی ساخته شده بودند که توسط دوغاب گلی نازک به هم چسبیده بودند، که برخی از آنها به طرز شگفت انگیزی انعطاف پذیری یالایی دارند.
در ساخت و سازهای مدرن ، دیوارهای آجری (گاهی اوقات به عنوان آجرکاری از آن یاد می شود) معمولاً برای مسکن به عنوان جزء خارجی ساخت دیوار حفره ای استفاده می شود که در آن به یک برگ بنایی داخلی گره می خورد که می تواند آجری نیز باشد اما اغلب بلوک است.
در بیشتر قسمت‌ها آجرها روی هم چیده می‌شوند. می‌توان از آنها به عنوان تزئین یا سنگفرش استفاده کرد اما از نظر ساختاری، آجرها با محکم قرار گرفتن روی همدیگر کار می‌کنند. برخلاف بتن که طراح آن را به هر شکلی که می‌خواهد درست میکند، یا چوب که متناسب با طول‌های مختلف بریده می‌شود، از آجر فقط در همان بعدی که طراحی شده است استفاده می‌شود. این هندسه – به گونه‌ای تنظیم شده که سه آجرِ روی هم چیده شده (با ملات) برابر با پهنای یک آجر باشند – در بسیاری از محیط‌ها برای ایجاد اشکال بیشماری از ساختمان‌ها مورد استفاده قرار گرفته است، بدون اینکه تغییر پیدا کند. طبیعت مدولار (مقیاسی) آجر مقاومت بسیار خوبی دارد.
در اینجا اصطلاحات اساسی مربوط به پیکربندی آجر ارائه شده است که می‌توانید دفعه بعدی که به یک ساختمان آجری اشاره کردید برای تحت تأثیر قرار دادن دوستان خود از این اصطلاحات استفاده کنید:
توجه داشته باشید که هر یک از پیکربندی‌های فوق از آجر یکسانی ساخته شده است (توجه داشته باشید: آجرها پرداخت (فینیش) خاصی دارند اما همچنان دارای ابعاد یکسانی هستند) بنابراین وقتی یک الگو را در یک دیوار آجریِ سازهای با آجرهای باریک و پهن مشاهده می‌کنید، فضاهای باریک نشان می‌دهند که آجرها به سمت دیوار برگردانده شده‌اند، نه اینکه آجرهای کوچکتری هستند. با استفاده از آنها می‌توان الگوهای زیادی ایجاد کرد. در بخش زیر فقط چند مورد از پرکاربردترین الگوها ارائه شده است.
از جمله آجر های کاربردی و با کیفیت مورد استفاده در ساختمان سازی می توان به آجر ده سوراخ و آجردکوراتیو اشاره نمود.
آجر چه می‌خواهد؟
آجرها معمولاً از خاک رس ساخته می شوند ، اگرچه معمولاً از کلسیم سیلیکات و بتن نیز ساخته می شوند . آجرهای گلی نرم یا پرس خشک با فشار دادن مخلوط آجر در قالب و سپس پختن آنها در کوره به وجود می آیند. آجرهای گلی نرم از مخلوط نازکی ساخته می شوند در حالی که آجرهای پرس خشک از مخلوط ضخیم تری ساخته می شوند که تعریف واضح تری می دهد. استحکام بیشتر با استفاده از نیروی بیشتر هنگام فشار دادن آجر و پختن طولانی‌تر آن حاصل می‌شود، اما این مسئله باعث افزایش هزینه نیز می‌شود.
یکی از مشهورترین نقل‌قول‌ها در معماری متعلق به معمار لوس کان است که این پرسش را مطرح کرده است: «آجر چه می‌خواهد؟». آجر می‌خواهد که قدرت استفاده از مواد در طبیعی‌ترین اشکال آنها را نشان دهد – یعنی استفاده از مصالح با توجه به آنچه که هستند، نه اینکه به صورت تزئینات بر روی سازه‌های پنهان به کار روند.
«اگر می‌توانستید با آجر حرف بزنید، حتماً به آن می‌گفتید: «آجر چه می‌خواهی؟» و آجر به شما می‌گفت: «من طاق‌ها (قوس‌ها) را دوست دارم.» و اگر به آجر می‌گفتید: «نگاه کن، طاق‌ها (قوس‌ها) گران هستند ولی من می‌توانم تو را در یک سردر بتونی استفاده کنم. نظرت در مورد آن چیست، آجر؟» آجر می‌گفت: «من طاق (قوس) را دوست دارم».
لویی کان – مستند معمار من
این گفتگو در راس مدرنیسم قرار دارد – صداقت مصالح ساختمانی. ما دوست داریم از مصالح به عنوان چیزی که هستند استفاده کنیم، نه اینکه از آنها برای پنهان کردنشان استفاده کنیم.
🧱 پیشنهاد ویژه: بهترین آجر ساختمانی کدام است؟ ۳ رقیب قدیمی🧱
چرا نمی‌توان با آجر ساختمان را ساخت؟
آجر ها در گذشته در ساختمان سازی کاربرد های زیادی داشتند اما حالا کاربرد کمتری دارند. ما قصد داریم بررسی کنیم که چرا ساختمان های آجری مناسب نیستند؟
یک ساختار آجری می تواند در طول زمان تغییر کند؛ همان ویژگی هایی که آجر را بسیار بادوام می کند نیز می تواند مشکلاتی را برای ساختمان ایجاد کند. هنگامی که زمین زیرین شروع به حرکت می کند، پایه و اجزای آجری خانه با آن تغییر نمی کند. این مسئله می تواند منجر به مشکلاتی در ساختار، لوله کشی و برق خانه آجری شود.
ساخت و حمل و نقل سنگ تراشی و سایر مواد سنگین فرایند تغییرات آب و هوایی را سرعت می بخشند. آجرها باید سوزانده شوند و این روزها به معنای استفاده از سوخت های فسیلی است.
ساخت و ساز آجری در مناطقی که فعالیت لرزه‌ای دارند ایده‌آل نیست .همچنین فقط تا ارتفاع مشخصی از ساختمان عملکرد خوبی دارد. از آنجا که مراکز شهرها رشد می‌کنند، آجر دیگر به عنوان یک سازه مفید واقع نمی‌شود و فقط به روکش‌کاری تبدیل می‌شود. این مانع از این نمی‌شود که آجر در مناطق کم ارتفاع جزو مصالح ساختمانی عالی نباشد. این روزها آجر کمتر رایج شده است زیرا بسیاری از روش‌های دیگر ارزان‌تر هستند. بناهای سنگ‌کار (ماسون‌ها) رواج کمتری دارند – ایلینوی فقط حدود ۳۰۰۰ سنگ‌کار آجری دارد (و این تعداد بعد از ایالت نیویورک در رتبه‌ی دوم قرار دارد).
در حالی که خانه های آجری می توانند چرخه یخ زدگی و ذوب عمومی را که در طول زمستان در آب و هوای معتدل رخ می دهد، تحمل کنند، برای تحمل نوسانات شدید دمایی منظم و سریع گزینه ایده آلی نیستند. تغییرات شدید دما باعث انبساط و انقباض خانه می شود و آجر نمی تواند تاثیر زیادی داشته باشد. بنابراین، اگر این یک اتفاق عادی باشد، در نهایت آسیب هایی مانند جابجایی فونداسیون یا فروریختن ملات رخ می دهد.
🧱 پیشنهاد ویژه: انواع آجر چینی (چیدمان آجر) در ساختمان سازی را بشناسید!🧱
همچنین از آنجایی که آجر از مواد طبیعی ساخته شده است، سازندگان فقط چند گزینه رنگی برای انتخاب دارند؛ به طور کلی یک سری رنگ های قهوه ای، قرمز و خاکستری. اگرچه آجر را می توان رنگ کرد، اما نقاشی آجر می تواند کار چالش برانگیزی برای برخی افراد باشد. علاوه بر آستر کردن سطح، نقاشان معمولاً مجبورند از قلم موها و غلتک‌ها برای فشار دادن رنگ به سوراخ‌ها و شکاف‌های ریز استفاده کنند، زیرا اسپری ها در پوشش کامل سطوح آجری متخلخل مشکل دارند. همچنین صاحبان خانه باید هر چند سال یکبار رنگ آمیزی کنند تا آجرهای بیرونی در طول زمان خرد یا تخریب نشوند.
تخلخل آجرها و ملات مورد استفاده در ساخت و ساز می تواند رطوبت را حفظ کند، به ویژه در هوای بارانی یا مرطوب پایدار. این مشکل اغلب مربوط به مصالح آجر و ملات بی کیفیت است، اما با گذشت زمان ممکن است حتی برای نمای بیرونی نسبتاً خوش ساخت نیز رخ دهد. هنگامی که رطوبت در آجر و یا ملات محبوس می شود، کپک و قارچ را ایجاد میکند و در نهایت منجر به ترک و فرو ریختن خواهد شد.
آسیب رطوبت شایع ترین علامت سایدینگ ناموفق است، که دلیل بزرگی است که هر ساله در خانه های بیشتری از سیمان الیافی دیده می شود. سیمان الیافی به طور طبیعی در برابر رطوبت مقاوم است و به جای اینکه باران را جمع کند به راحتی باران را از روس سطح خود به پایین می ریزد. در واقع، سیمان الیافی در برابر رطوبت بسیار مقاوم است تا جایی که برای منازل در مناطقی که باران شدید، طوفان و رطوبت بالا از مشکلات رایج هستند، توصیه می شود.
مقایسه‌ی بنایی (سنگ‌کاری) توپر با دیوار توخالی
امروزه ساختمان‌های آجری به دلیل استانداردسازی انبوه ساخت و ساز، کمی از هویت و جذابیت خود را از دست داده‌اند. آجرهای مدرن نسبت به آجرهای قبلی، بیشتر تراشکاری شده و کمتر جالب توجه هستند. و بسیاری از ساختمان‌های دیدنی فقط از آجر ساخته شده‌اند. بسیار متداول‌تر است که از روش ساخت دیوار توخالی استفاده شود که در آن، ساختار ساختمان با بلوک‌های واحد تراشکاری بتونی پشتیبانی می‌شود و تنها خارجی‌ترین لایه با آجر تزئین می‌شود. در اینجا یک توضیح عالی برای این تفاوت وجود دارد. در حالی که سیستم‌های دیوار توخالی دارای مزایایی هستند (مثلاً می‌توان آنها را عایق‌بندی کرد) اما هویت آنها بسیار کمتر از نمونه‌های بنایی توپر است.
از نظر ما ساخت یک ساختمان جدید با آجر با استفاده از یک سیستم دیوار تزئینی یا توخالی، جذابیت کمتری نسبت به یک ساختمان آجری موجود که به روش قدیمی ساخته شده است دارد.
🧱 پیشنهاد ویژه: کاربرد آجر نسوز در داخل و خارج ساختمان🧱
ساختمان های آجری قابل‌توجه
استفاده از آجر در حالت طبیعی خود در معماری واقعیتی است که با گذشت زمان به یک راه حل بسیار مناسب تبدیل شده است که در میان بسیاری از ساختمان هایی که در حال حاضر ما را احاطه کرده اند و همچنین در انواع سازه ها و بافت ها به اشتراک گذاشته شده است.
🧱 پیشنهاد ویژه: طبقه بندی آجر به چه معناست؟ 🧱
- ساختمان کرایسلر در شهر نیویورک
بلندترین ساختمان آجری با پشتیبانی فولادی در جهان است اما بلندترین سازه‌ی آجری ایستاده اصلاً یک ساختمان نیست – این یک شرکت ذوب مس آناکوندا است که به عنوان «اِستَک» شناخته می‌شود. ارتفاع آن ۵۸۵ فوت است (این ارتفاع بنای یادبود واشنگتن منهای هرم آن است) و قطر داخلی آن ۷۵ فوت در مونتانا و بخشی از سیستم پارک ایالتی در آنجا است. - CKK Jordanki – Torun، لهستان
CKK Jordanki یک مرکز چند منظوره است که در قلب تورون واقع شده است و معمولاً مشرف به رودخانه ویستولا در مرکز شهر تاریخی است. این ساختمان توسط یک معمار اسپانیایی به نام فرناندو منیس طراحی شده است. در این مرکز فرهنگی و کنگره یک نمایش صمیمی زیر چتر شگفت انگیزی از آجرهای قرمز برگزار می شود. با استفاده از آجر و بتن خرد شده برای ایجاد جلوه شگفت انگیزی که در داخل ساختمان دیده می شود و احساس می شود – این سازه مطمئناً به عنوان یک نمونه قوی از لایه بندی آجری است که به طرز شگفت انگیزی به سطح فوق العاده ای رسیده است. - Puni Distillery – Glorenza, Italy
پونی یکی از اولین و تنها کارخانه های تقطیر ویسکی واقع در ایتالیا است. چیزی که این کارخانه تقطیر را منحصر به فرد می کند این است که بشکه های خود را در پناهگاه های نظامی قدیمی نگه می دارد. این ساختمان یک مکعب آجر قرمز است که توسط معمار تیرول جنوبی ورنر شول طراحی و طراحی شده است. با الهام از معماری سنتی خانه های مزرعه، دیوارهای بیرونی شطرنجی قرمز آجری چشمگیر هستند و بسیار شبیه یک فانوس درخشان هستند. - Tate Modern – لندن، بریتانیا
بال جدید تیت مدرن که در سال ۲۰۱۶ افتتاح شد، توسط هرتزوگ و دی میرون طراحی شده است. این سازه ترکیبی چشمگیر از خام و تصفیه شده را ارائه می دهد و به عنوان یک تصویر قوی از معماری قرن بیست و یکم است . نمای این بال جدید از آجر برای مطابقت با سطح ساختار موجود و ایجاد یک چیز کاملاً جدید استفاده می کند؛ به عنوان مثال یک شبکه آجری سوراخ‌دار که به نورهای داخلی اجازه می‌دهد در عصر بدرخشند. - آرشیو دولتی NRW – نوردراین وستفالن، آلمان
برج آرشیو طراحی شده توسط Ortner & Ortner آلمان و اتریش که به ارتفاع ۷۰ متر از انبار تاریخی آجر بلند شده است با نمای آجری مثال زدنی خود از دیوارهای قدیمی متمایز می شود. در نزدیکی بزرگراه و بندر داخلی، این سازه خود را به عنوان یک ساختمان آجری برجسته نشان می دهد. - تئاتر آجر قرمز – بارسلون
آلوارو سیزا، معمار پرتغالی برنده جایزه Pritkzer، یک تئاتر آجری قرمز در Llinars del Vallès، روستایی در خارج از بارسلون ساخت. مجموعه تئاتر در دو جلد طراحی شده است که یکی شامل یک سالن ۳۰۰ نفری و دیگری شامل دفاتر تئاتر است. ساختمان تالار دارای ترکیبی از دیوارهای راست و منحنی است که با آجرهای خام و روستایی ساخته شده است.
