آجر تقریباً از زمانی که مصالح ساختمانی برای اولین بار ساخته شد، وجود داشته است. ابتداییترین شکل آن را میتوان از بلوکهای گِلی ساخت اما آجر سفالی منقل شده توسط رومیها و در تمام دورانِ تاریک استفاده میشده است. امروزه آجر به یک واحدِ استاندارد تبدیل شده است که دارای ابعادی ثابت است و سپس به صورت روکشهای فلزی جعلیِ قابل نصب بر روی دیواری در ابعاد ۲ × ۴ قرار میگیرد. در این مقاله به بررسی نوع آجر و ساختمان آجری پرداخته ایم.
آجر چگونه کار میکند؟
در بیشتر قسمتها آجرها روی هم چیده میشوند. میتوان از آنها به عنوان تزئین یا سنگفرش استفاده کرد اما از نظر ساختاری، آجرها با محکم قرار گرفتن روی همدیگر کار میکنند. برخلاف بتن که طراح آن را به هر شکلی که میخواهد درست میکند، یا چوب که متناسب با طولهای مختلف بریده میشود، از آجر فقط در همان بعدی که طراحی شده است استفاده میشود. این هندسه – به گونهای تنظیم شده که سه آجرِ روی هم چیده شده (با ملات) برابر با پهنای یک آجر باشند – در بسیاری از محیطها برای ایجاد اشکال بیشماری از ساختمانها مورد استفاده قرار گرفته است، بدون اینکه تغییر پیدا کند. طبیعت مدولار (مقیاسی) آجر مقاومت بسیار خوبی دارد.
در اینجا اصطلاحات اساسی مربوط به پیکربندی آجر ارائه شده است که میتوانید دفعه بعدی که به یک ساختمان آجری اشاره کردید برای تحت تأثیر قرار دادن دوستان خود از این اصطلاحات استفاده کنید:
توجه داشته باشید که هر یک از پیکربندیهای فوق از آجر یکسانی ساخته شده است (توجه داشته باشید: آجرها پرداخت (فینیش) خاصی دارند اما همچنان دارای ابعاد یکسانی هستند) بنابراین وقتی یک الگو را در یک دیوار آجریِ سازهای با آجرهای باریک و پهن مشاهده میکنید، فضاهای باریک نشان میدهند که آجرها به سمت دیوار برگردانده شدهاند، نه اینکه آجرهای کوچکتری هستند. با استفاده از آنها میتوان الگوهای زیادی ایجاد کرد. در بخش زیر فقط چند مورد از پرکاربردترین الگوها ارائه شده است.
از جمله آجر های کاربردی و با کیفیت مورد استفاده در ساختمان سازی می توان به آجر ده سوراخ و آجردکوراتیو اشاره نمود.
آجر چه میخواهد؟
یکی از مشهورترین نقلقولها در معماری متعلق به معمار لوس کان است که این پرسش را مطرح کرده است: «آجر چه میخواهد؟». آجر میخواهد که قدرت استفاده از مواد در طبیعیترین اشکال آنها را نشان دهد – یعنی استفاده از مصالح با توجه به آنچه که هستند، نه اینکه به صورت تزئینات بر روی سازههای پنهان به کار روند.
«اگر میتوانستید با آجر حرف بزنید، حتماً به آن میگفتید: «آجر چه میخواهی؟» و آجر به شما میگفت: «من طاقها (قوسها) را دوست دارم.» و اگر به آجر میگفتید: «نگاه کن، طاقها (قوسها) گران هستند ولی من میتوانم تو را در یک سردر بتونی استفاده کنم. نظرت در مورد آن چیست، آجر؟» آجر میگفت: «من طاق (قوس) را دوست دارم».
لویی کان – مستند معمار من
این گفتگو در راس مدرنیسم قرار دارد – صداقت مصالح ساختمانی. ما دوست داریم از مصالح به عنوان چیزی که هستند استفاده کنیم، نه اینکه از آنها برای پنهان کردنشان استفاده کنیم.
چرا نمیتوان با آجر ساختمان را ساخت؟
ساخت و ساز آجری در مناطقی که فعالیت لرزهای دارند ایدهآل نیست .همچنین فقط تا ارتفاع مشخصی از ساختمان عملکرد خوبی دارد. از آنجا که مراکز شهرها رشد میکنند، آجر دیگر به عنوان یک سازه مفید واقع نمیشود و فقط به روکشکاری تبدیل میشود. این مانع از این نمیشود که آجر در مناطق کم ارتفاع جزو مصالح ساختمانی عالی نباشد. این روزها آجر کمتر رایج شده است زیرا بسیاری از روشهای دیگر ارزانتر هستند. بناهای سنگکار (ماسونها) رواج کمتری دارند – ایلینوی فقط حدود ۳۰۰۰ سنگکار آجری دارد (و این تعداد بعد از ایالت نیویورک در رتبهی دوم قرار دارد).
مقایسهی بنایی (سنگکاری) توپر با دیوار توخالی
امروزه ساختمانهای آجری به دلیل استانداردسازی انبوه ساخت و ساز، کمی از هویت و جذابیت خود را از دست دادهاند. آجرهای مدرن نسبت به آجرهای قبلی، بیشتر تراشکاری شده و کمتر جالب توجه هستند. و بسیاری از ساختمانهای دیدنی فقط از آجر ساخته شدهاند. بسیار متداولتر است که از روش ساخت دیوار توخالی استفاده شود که در آن، ساختار ساختمان با بلوکهای واحد تراشکاری بتونی پشتیبانی میشود و تنها خارجیترین لایه با آجر تزئین میشود. در اینجا یک توضیح عالی برای این تفاوت وجود دارد. در حالی که سیستمهای دیوار توخالی دارای مزایایی هستند (مثلاً میتوان آنها را عایقبندی کرد) اما هویت آنها بسیار کمتر از نمونههای بنایی توپر است.
از نظر ما ساخت یک ساختمان جدید با آجر با استفاده از یک سیستم دیوار تزئینی یا توخالی، جذابیت کمتری نسبت به یک ساختمان آجری موجود که به روش قدیمی ساخته شده است دارد.
ساختمان های آجری قابلتوجه
ساختمان کرایسلر در شهر نیویورک بلندترین ساختمان آجری با پشتیبانی فولادی در جهان است اما بلندترین سازهی آجری ایستاده اصلاً یک ساختمان نیست – این یک شرکت ذوب مس آناکوندا است که به عنوان «اِستَک» شناخته میشود. ارتفاع آن ۵۸۵ فوت است (این ارتفاع بنای یادبود واشنگتن منهای هرم آن است) و قطر داخلی آن ۷۵ فوت در مونتانا و بخشی از سیستم پارک ایالتی در آنجا است.