در تعریف فنی و اصولی پی از آن به عنوان پایه و اساس ساختمان که با خاک مرتبط است یاد می شود. در واقع پی ریزی استاندارد و مناسب ساختمان، مانع نشست نامتعادل، پیشگیری از تخریب و واژگونی ساختمان و تحمل بار سازه می شود. بار سازه شامل بارهای مرده، زنده و جانبی است که ساختمان را تحت فشار قرار می دهد و اگر زیربنای ساختمان اصولی ساخته نشده باشد می تواند خسارات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد.
پی چیست؟
پی یا شالوده بخش زیرین هر سازه ای است که بار بخش فوقانی را متحمل می شود. زیربنا با خاک در ارتباط است و بسته به نوع خاک و استحکام آن می تواند ایستایی ساختمان را منجر شود. به همین دلیل مهندسی فونداسیون، وظیفه ساخت زیربنای ساختمان بر اساس ضوابط و مقررات ملی را برعهده دارد.
انتخاب مصالح و نوع متریال کاربردی از مهمترین عوامل اثرگذار در استحکام پی است. در انواعی از زیرسازی بنا که در ادامه به آن اشاره می شود، زیربنای ساختمان را بر دیوار باربر بنا می کنند. در این شرایط لازم است از مصالح با کیفیت مثل آجر لفتون استفاده شود. این نوع آجر به دلیل کیفیت و نوع کاربری که دارد برای ساخت سازه های مستحکم بسیار کاربردی است و البته دست مشتری هم برای انتخاب انواع دیگر آجر مانند آجر نسوز نما سفید صدفی نیز باز است.
در صورت نیاز به ثبت سفارش، اطلاع از موجودی انواع آجر و نیز استعلام قیمت آجر با کارشناسان شرکت پیشگامان آژمان تدبیر تماس بگیرید و در صورت نیاز برای خرید آجر سفال اقدام کنید.
? مطالعه بیشتر: بهترین آجر برای باربیکیو کدام است؟ ?
آشنایی با انواع پی
شالوده ساختمان انواع مختلفی دارد که براساس عملکرد و عمق آن دسته بندی می شود. که مهمترین آن عبارت است از:
زیربنای سطحی:
زیربنای سطحی به نوعی از پی‌ریزی گفته می شود که به سطح زمین نزدیک است و به طور کلی به سه دسته تقسیم می شود:
سطحی گسترده:
برخلاف فونداسیون شبکه ای این نوع زیرسازی ساختمان مانع نشست نامتقارن می شود از همین رو در شرایطی که زمین سازه مورد نظر برای انواع دیگر شالوده جواب ندهد از این نوع استفاده می شود. دلیل اینکه این گزینه انتخاب آخر است بیشتر به هزینه بالا و نیز سنگین شدن سازه بر می گردد که آن را از اولویت خارج می کند.
زیربنای گسترده شامل سه نوع ساده، تیرچه دار و سلولی است.
سطحی نواری شبکه ای:
این نوع زیربنا دارای دو یا تعداد بیشتری ستون است که در یک ردیف ساخته می شوند. عمده این زیربناها زیر دیوار باربر قرار دارد و پی‌ریزی در دو طرف آن قرار می گیرد. در مقایسه با نوع شالوده گسترده این نوع نیاز به آرماتور کمتری است.
? مطالعه بیشتر: پایایی بتن چیست و چه کاربردی دارد؟ ?
سطحی منفرد:
در این نوع زیربنا وزن ساختمان توسط یک ستون متحمل می شود. این نوع زیرسازی ساختمان ضعف ساختاری دارد و برای جبران آن باید مواردی مثل مرکزیت ستون رعایت شود. این نوع شالوده مقاومت کمی در حوادث غیرمترقبه مثل زلزله دارد از همین رو نباید در سطحی از خاک که مستعد تورم است، ساخته شود. نکته مهمی که در این نوع زیربنا مورد توجه قرار دارد، صرفه اقتصادی آن است که باعث شده طرفداران زیادی داشته باشد. این نوع می تواند در انواع مختلف تکی، میله گذاری و پلان تکی اجرا شود.
فونداسیون عمقی:
در شرایطی که خاک زمین برای سازه مورد نظر مقاومت بالایی نداشته باشد پی‌ریزی به صورت عمیق انجام می شود تا تنش ها از شمع های ستون مانند به عمق زمین منتقل شود. شمع های به کاررفته در این نوع فونداسیون عبارت است از:
- کوبشی
- درجا
- پافیلی
- معمولی
- مخروطی
زیربنای مرکب:
نوع دیگری است که به دلیل حساسیت سازه به نشست، مقاومت کم خاک و زیاد بودن فشار سازه به ستون ها مورد استفاده قرار می گیرد. در چنین شرایطی لازم است سطح تماس ساختمان با زیربنا بیشتر باشد. از همین رو از انواع شبکه ای، نواری و گسترده استفاده می شود.
علاوه براین نوع دسته بندی فونداسیون، نوع دیگری از دسته بندی از نظر مصالح کاربردی است که شامل موارد زیر است:
- بتنی
- فولادی
- سنگی
- شفته آهک
? مطالعه بیشتر: بادبند در ساختمان چیست و چه تاثیری بر سازه دارد؟ ?
نقش شالوده یا پی در ساخت و ساز چیست؟
فونداسیون در ساختمان در واقع زیربنای یک ساختمان محسوب می شود که وظایف مهمی برای انتقال وزن سازه به زمین بر عهده دارد. از مهمترین مواردی که می توان از آن به عنوان نقش زیربنا یاد کرد عبارت است از:
- توزیع وزن و بار ساختمان: یکی از وظایف مهم فونداسیون توزیع وزن ساختمان در مساحت وسیعی از خاک است که بتواند وزن ساختمان را پس از ساخت تحمل کند. در واقع یک بخش از ساختمان بار زیادی از سازه ها را متحمل می شود.
- پیشگیری از فرونشست ساختمان: ساختمان ها پس از ساخت تا حدودی دچار نشست می شوند، زیربنای مستحکم ساختمان کمک می کند این نشست به صورت متعادل باشد و مانع از نشست نامتعادل می شود.
- پیشگیری از حرکات سازه های ساختمان: اگر زیربنای ساختمان به خوبی شکل نگرفته باشد، بنا ممکن است از حالت تعادل خارج و حرکت جانبی پیدا کند. پی‌ریزی درست مانع از این حرکت های جانبی ساختمان می شود.
- ایجاد مقاومت و استحکام ساختمان: پی‌ریزی مناسب کمک می کند که بنای ساختمان با ثبات و مستحکم باشد و سازه ها دچار حرکت جانبی و یا نشست نامتقارن نشوند.
بر اساس مبحث ۷ مقررات ملی ساختمان تمام سازه هایی که با خاک در تماس هستند و کار انتقال بار را به زمین انجام می دهد شالوده گفته می شود از همین رو لازم است استانداردها و قوانین لازم برای استحکام سازه به درستی اجرا شود. بر این اساس مهندسی‌پی با طراحی درست شالوده اصول مکانیک خاک و سازه را به کار می گیرد تا در نهایت سازه ای مستحکم و مقاوم در برابر حوادث غیرمترقبه مثل زلزله ایجاد شود. از مهمترین مواردی که باید در طراحی زیربنا مورد توجه قرار گیرد باید موارد زیر را در نظر گرفت:
- هدف از ایجاد ساختمان و در نظر داشتن عمر مفید آن
- توقعات و انتظارات کارفرما
- ایجاد سازه ای مستحکم و ایمن و به دور از آسیب به محیط زیست
همچنین در ساخت زیربنای ساختمان باید به شکلی این پایه ریزی ها صورت بگیرد که مصالح زیرین ساختمان بیرون زدگی نداشته باشد. همچنین شالوده باید در عمقی از زمین باشد که دستخوش تغییرات فصلی خاک و نیز تغییرات دمایی نشود.