دوغاب یکی از اصلی ترین مواد اولیه در ساخت و ساز ساختمان و یا حتی ترمیم آن است. مانند انواع آجر همچون آجر دکوراتیو، آجر ده سوراخ، آجر لفتون و … این ماده از سیمان ساخته می شود. در این مقاله قصد داریم شما را با دوغاب سیمان و مزایا و معایب آن آشنا کنیم همچنین نحوه ساخت آن را به شما آموزش دهیم.
دوغاب چیست؟
دوغاب سیمان از یکی از سخت‌ترین محصولات ساختمانیِ شناخته شده برای انسان ساخته می‌شود و در سراسر جهان برای هر نوع پروژه ساختمانی در مقیاس بزرگ استفاده می‌شود؛ در این پروژه‌ها از قالب‌هایی برای ساخت صفحات بزرگ و مناطقی از بتن خالص استفاده می‌شود. دوغاب سیمان که مخلوطی از شن و ماسه، سیمان، آب و گاهی اوقات آهک است می‌تواند برای ساخت و سازهای مسکونی و همچنین پروژه‌های تجاری برای ایجاد پایه، ریختن اسلب‌ها و مسیرهای عبور و موارد دیگر استفاده شود.
مبانی دوغاب سیمان
دوغاب سیمان از زمان‌های بسیار قدیم مورد استفاده بوده و همچنان یکی از با دوام‌ترین انواع مواد فوندانسیون ساختمان است که در ساخت و ساز در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. مخلوط اصلی آن یک ماسه‌ی ریز است که سیمان و آب به آن اضافه می‌شود تا زمانی که کل مخلوط به شکل یک بتن غلیظ و خامه‌ای باشد که می‌تواند از طریق یک لوله یا یک مجرا مثلاً بر روی پشت یک کامیون بتن ریخته شود.
سنگدانه‌ها
اضافه شدن سنگدانه به مخلوط باعث غلیظ شدن آن می‌شود. در حالی که از سنگریزه می‌توان در بتن استفاده کرد و معمولاً در سازه‌های خشن به عنوان یک عنصر سازنده‌ی اصلی مشاهده می‌شود، اما معمولاً یک نوع ماسه‌ی ریز برای دوغاب استفاده می‌شود تا مخلوط قابلِ ریختن باشد، در حالی که هنوز تا حدی غلظت دارد. همچنین به جلوگیری از ترک خوردن بتن در هنگام بعمل آمدن کمک می‌کند.
فرم‌ها
دوغاب سیمان برای ایجاد قالب‌های لازم برای سازه‌ها از فرم‌ها استفاده می‌کند. تخته‌ها به طور معمول همراه با ورق‌های تخته سه لا و میلگرد برای تقویت قسمت داخلی فوندانسیون که بتن در آن ریخته می‌شود و همچنین قسمت بیرونی آن استفاده می‌شوند.
زیر آب
یک نکته جالب در مورد دوغاب این است که می‌توان آن را حتی در محیط‌های زیر آب ریخت، همانطور که در بسیاری از بندرهای باستانی در سراسر جهان مشهود است. شما به عنوان یک صاحب‌خانه، حتی اگر در منطقه‌ای مرطوب زندگی می‌کنید یا منتظر طوفان‌های بارانی هستید، می‌توانید از دوغاب سیمان استفاده کنید. هنگامی که بتن با آب مخلوط می‌شود، فرآیند شیمیاییِ بعمل آمدن شروع می‌شود که پس از سفت شدنِ سطح، آب بیشتری نمی‌تواند بر روی آن تأثیر بگذارد.
نحوه ساخت دوغاب بتن
دوغاب نقش اساسی در ساخت سازه‌های بتونی مانند دیوارها و همچنین عناصر تزئینی مانند حمام پرندگان و نیمکت‌ها ایفا می‌کند. مانند انواع آجر مثل آجر شیل و یا آجر سفال که نقش بسیاری در ساختمان سازی دارند. بافت صاف و غلیظ این امکان را برای شما فراهم می‌کند تا سوراخ ها و چاله‌ها را در یک سازه پر کند و یک سطح صاف برای اتصال لایه‌های بتن ایجاد می‌کند. ساخت دوغاب بتن ساده است اما ماندگاری محدودی دارد – باید آن را در دسته‌های کوچک مخلوط کرده و بلافاصله از آن استفاده کنید تا از اتلاف ناخواسته جلوگیری کنید.
نسبت پایه و مواد افزودنی
بافت ایده‌آل دوغاب بتن غلیظ و خمیری با قوام مشابه رنگ تمپر (بی‌جلا) است. اگر دوغاب بیش از حد آبکی یا غلیظ باشد، به اندازه کافی به سطح بتن نمی‌چسبد و از اتصال بین لایه‌های بتن جلوگیری می‌کند. نسبت مخلوط دوغاب بتن پایه شامل ۱ یا ۲ بخش سیمان پرتلند به ۱ بخش آب است. با بخش‌های مساوی سیمان و آب شروع کنید و سپس سیمان بیشتری را اضافه کنید تا قوام مورد نظر را بدست آورید. دوغاب بتن غنی شده اندکی متفاوت است زیرا برای استحکام و انعطاف‌پذیری مقداری از آب را با یک مخلوط پلیمر جایگزین می‌کند. بخش‌های مساوی بتن و مخلوط پلیمر را حداکثر با ۱/۴ بخش آب ترکیب کنید، نه بیشتر.
اول ایمنی
دوغاب بتن ممکن است در هر دو حالتِ خشک و مرطوب خطر ایمنی ایجاد کند، بنابراین در هنگام کار با آن اقدامات احتیاطی اساسی را رعایت کنید. استنشاق گرد و غبار سیمان می‌تواند باعث تحریک غشاهای مخاطی شود، بنابراین هنگام مخلوط کردن اجزاء از ماسک ضد گرد و غبار استفاده کنید. برای به حداقل رساندن تماس سیمان با پوست و چشم، از یک عینک و دستکش و یک پیراهن آستین بلند و یک شلوار بلند استفاده کنید. برای شستشوی وسایل یک سطل آب تمیز در نزدیکی خود نگه دارید و اگر در محل کار خود زانو زده‌اید از پدهای ضد آب استفاده کنید تا دوغاب از طریق شلوار جذب نشود.
ابزار و دستورالعمل‌های اختلاط
استفاده از ابزار مناسب به هر پروژه‌ای کمک می‌کند، از جمله مخلوط کردن دوغاب بتن. یک جعبه ملات یا یک وان پلاستیکی به اندازه کافی بزرگ که بتواند مقدار لازم محصول نهایی را در خود نگه دارد حیاتی است، مانند همزن‌های چوبی که معمولاً برای مخلوط کردن رنگ استفاده می‌شوند. ابتدا سیمان خشک پرتلند را به جعبه ملات اضافه کرده و با دقت بریزید تا گرد و غبار به حداقل برسد و سپس مقدار آب لازم را اضافه کنید. به آرامی هم بزنید، آب را درون سیمان بریزید تا خمیر غلیظی ایجاد شود. اگر دوغاب بیش از حد غلیظ است، آب بیشتری – هر بار چند قاشق غذاخوری – به آن اضافه کنید تا قوام مورد نظر حاصل شود. دوغاب با آغاز فرآیند هیدراتاسیون شروع به سخت شدن می‌کند، بنابراین ظرف یک ساعت از آن استفاده کنید و بقیه را دور بریزید.
نکات دفع
دوغاب بتن بسیار قلیایی است و در صورت دفع نامناسب ممکن است به گیاهان و حیوانات آسیب برساند. بسته به مقررات محلی، روش‌های نادرست دفع نیز ممکن است موجب جریمه‌ی شما شوند. بهترین روش برای دفع دوغاب باقیمانده این است که آن را با آب تمیز و شفاف بپوشانید و بگذارید یک شب بماند. صبح روز بعد آب سطحی را دور بریزید و فقط لجن را نگه دارید. لجن را می‌توان بیرون کشید، در کیسه‌های زباله پلاستیکی قرار داد و در سطل زباله دفع کرد. با این حال، اگر به نظر می‌رسد نشت می‌کند حتماً آن را در دو عدد کیسه زباله پلاستیکی قرار دهید.
