تفاوت خانه های خشتی و آجری+ بررسی استحکام هرکدام

خانه های خشتی یا آجری، دو نوع مرسوم و پرکاربرد در صنعت ساخت و ساز هستند که هر یک دارای ویژگی‌ها و مزایای خاص خود می‌باشند. خشت و آجر، به عنوان مصالح ساختمانی سنتی و قدیمی، نه تنها برای ایجاد سازه‌های محلی مورد استفاده قرار می‌گیرند، بلکه تاکنون در ساخت و ساز ساختمان‌های مدرن نیز کاربرد فراوانی داشته‌اند. در این مقاله، به بررسی تفاوت خانه های خشتی و آجری می‌پردازیم. با مطالعه این مقاله، شما با ویژگی‌ها، مزایا و معایب هر یک از این دو نوع سازه آشنا خواهید شد و می‌توانید بهترین گزینه را برای نیازهای ساختمانی خود انتخاب کنید.

? بیشتر بدانید: چرا ساختمان های آجری مناسب نیستند?

معرفی خانه های خشتی

ابتدا، خشت‌های اولیه ساخته شده به ابعاد چهل در چهل موجود بودند. این ابعاد بعدها تغییر کرده و خشت‌های با سایز‌های بیست در بیست و بیست در سی ساخته می‌شدند و برای ساختمان‌سازی استفاده می‌شدند.

استفاده از خشت‌های با ابعاد زیاد منجر به افزایش حجم و وزن دیوارها می‌شد و در نتیجه فضای زیادی از زمین‌های خالی را اشغال می‌کردند. بعضی از دیوارها به طول صد و بیست متر می‌رسیدند.

پس از پایان ساخت دیوارهای خشتی، نوبت به ساخت سقف می‌رسید. برای ساخت سقف، خشت به عنوان پوشش استفاده می‌شد و سپس در چند مرحله، آجر سفال به روی آن قرار می‌گرفت. معمولاً سقف این ساختمان‌های خشتی به شکل گنبدی بود.

بعد از پوشش سقف با آجر سفال، برای عایق‌سازی آن از ملات کاه گل استفاده می‌شد.

در مرحله نهایی، برای پوشش دیوارها از انواع ملات استفاده می‌شد و سپس برای سفید کردن دیوارها از گچ استفاده می‌شد.

خانه‌های خشتی شامل فضاهای سکو، هشتی، سر در ورودی، دالان، حوض، حیاط و اتاق‌های اطراف، سرویس و آشپزخانه بودند.

با گذشت زمان طولانی از ساخت این خانه‌های خشتی، آنها همچنان باقی مانده و قابل سکونت هستند. نمونه‌های زیادی از این خانه‌ها در شهرهایی مانند یزد و کرمان مشاهده می‌شوند.

مزایا و معایب خانه های خشتی

مزایا:

1. احتمالاً یکی از مهمترین مزایای ساختمان خشتی، هزینه کمتر در مقایسه با ساختمان‌های آجری است.
2. ساختمان‌های خشتی عایق حرارتی بسیار خوبی دارند و در تابستان به راحتی گرم نمی‌شوند و در زمستان نیز کمتر سرد می‌شوند.
3. ساختار خانه‌های خشتی دارای جزئیات منحصر به فردی مثل راه روی طولانی در ورودی، پله‌ها و طاقچه‌ها است که زیبایی و شخصیت خاصی به ساختمان می‌بخشد.
4. خشت و ملات آنها عایق حرارتی خوبی دارند و در مناطق گرمسیری مانند یزد و کرمان که خشک هستند، استفاده از ساختمان خشتی مناسب است.

معایب:

1. ساختمان‌های خشتی دارای ضخامت بالای دیوارها هستند و به همین دلیل فضای زیادی را اشغال می‌کنند.
2. ساختمان‌های خشتی در مقابل زلزله و نیروهای خارجی کمتر مقاومت می‌کنند و نمی‌توانند بیشتر از چهار طبقه باشند.
3. به دلیل ضخامت کم دیوارها، سرما به راحتی از آنها نفوذ کرده و در گرمای زمستان می‌تواند مشکل ایجاد کند.
4. در ساختمان‌های خشتی صداها به راحتی از دیوارها عبور می‌کنند و ممکن است برای ساکنان و همسایگان تحت عنوان مزاحمت صدا به وجود آید.

? بیشتر بدانید: بررسی استحکام خانه‌های آجری و مقایسه آن با دیگر مصالح ?

معرفی ساختمان های آجری

ساختمان‌های کوچک، مانند ساختمان‌هایی با حداکثر چهار طبقه، می‌توانند ساختمان آجری نامیده شوند. در این نوع ساختمان‌ها، سازه اصلی از آجر تشکیل می‌شود و در ساخت سقف، معماران و سازندگان ساختمان‌ها در ایران اغلب از پروفیل‌های آجری به شکل طاق ضربی استفاده می‌کنند. آجر شاموتی از جمله این آجر هاست. همچنین، سقف‌های تیرچه‌ای و بلوکی نیز به عنوان روش دیگری در ساختمان‌های آجری استفاده می‌شوند. برای مقابله با نیروهای جانبی مانند زلزله، در این نوع ساختمان‌ها باید از شناژهای روی کرسی چینی و زیر سقف‌ها استفاده شود.

علاوه بر این، در ساختمان‌های آجری، دیوارهای حمال یا حامل در طبقات مختلف می‌توانند به صورت ترکیبی قرار گیرند و پارتیشن‌ها در واقع این دیوارهای حامل یا حمال هستند. در نظر باید داشت که حداقل عرض این دیوارهای حامل نباید کمتر از ۳۵ سانتیمتر باشد. آجر های مختلفی مانند آجر لفتون و… را می توان درون این ساختمان ها استفاده کرد.

مزایا و معایب ساختمان های آجری

مزایا:

استحکام: ساختمان‌های آجری به دلیل استفاده از آجرهای سازگار و مقاوم، استحکام فیزیکی بالایی دارند و می‌توانند با نیروهای جانبی مانند زلزله مقاومت کنند. آجر سه گل نوعی آجر است که برای ایجاد الگوهای منظم و هماهنگ در طراحی داخلی و خارجی ساختمان‌ها بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد.

پایداری حرارتی و صوتی: ساختمان‌های آجری به دلیل ویژگی‌های حرارتی و صوتی خود، می‌توانند به حفظ دمای مناسب در داخل ساختمان و کاهش صداهای خارجی کمک کنند.

طبیعی و زیبا: ظاهر طبیعی و زیبایی که آجر به ساختمان می‌بخشد، مورد توجه بسیاری از افراد قرار می‌گیرد و آجر نما می‌تواند به جذابیت و استعداد هنری ساختمان کمک کند. آجر سفال در طراحی داخلی ساختمان‌ها نیز به عنوان یک المان دکوراتیو استفاده می‌شود و به ظاهر زیبا و گرمایی به فضا اضافه می‌کند.

مصالح محلی: آجر به عنوان مصالح محلی در اکثر مناطق قابل تهیه است و از این رو، ساختمان‌های آجری می‌توانند به استفاده از منابع محلی و توسعه پایدار کمک کنند.

معایب:

1. قیمت آجر : ساختمان‌های آجری ممکن است نیاز به هزینه بیشتری نسبت به ساختمان‌های دیگر داشته باشند. این شامل هزینه مصالح، نیروی کار و زمان بیشتری برای ساخت است.
2. وزن ساختمان: ساختمان‌های آجری به دلیل وزن آجرها، وزن بالایی دارند که ممکن است نیاز به سازه پشتیبان قوی‌تری داشته باشد و در صورت عدم رعایت، مشکلاتی مانند سستی ساختمان را به همراه داشته باشد.
3. زمان ساخت بیشتر: ساختمان‌های آجری نسبت به ساختمان‌های دیگر ممکن است زمان بیشتری برای ساخت و احداث نیاز داشته باشند، زیرا باید آجرها را به صورت دقیق و با دقت بالا قرار داد.
4. نیاز به نگهداری: ساختمان‌های آجری ممکن است به دلیل خصوصیات متخصصی که دارند، نیاز به نگهداری و مراقبت منظم بیشتری داشته باشند تا حفظ استحکام و ظاهری آنها تضمین شود.

? بیشتر بدانید: سنگ آنتیک یا آجر آنتیک؛ کدام بهتر است؟ ?

تفاوت و بررسی استحکام ساختمان های آجری و خشتی:

1. نوع مصالح:
   – ساختمان‌های آجری: در ساختمان‌های آجری، از آجرهای سازگار مثل آجر ده سوراخ، با یکدیگر برای ایجاد اسکلت و دیوارها استفاده می‌شود.
   – ساختمان‌های خشتی: در ساختمان‌های خشتی، از خشتهای آب شده و فشرده شده برای ساخت دیوارها و اسکلت استفاده می‌شود.
2. استحکام و مقاومت:
   – ساختمان‌های آجری: ساختمان‌های آجری به دلیل استفاده از آجرهای مقاوم و سازگار، مانند آجر انگلیسی استحکام بالایی دارند و می‌توانند با نیروهای جانبی مانند زلزله مقاومت کنند.
   – ساختمان‌های خشتی: ساختمان‌های خشتی نیز استحکام قابل توجهی دارند، اما به دلیل استفاده از خشتهای کمی نرم‌تر، مقاومت آنها در برابر نیروهای جانبی ممکن است کمتر باشد.
3. تراکم و وزن:
   – ساختمان‌های آجری: ساختمان‌های آجری به دلیل استفاده از آجرها با تراکم بالا، وزن بیشتری دارند که ممکن است نیاز به سازه پشتیبان قوی‌تری داشته باشد.
   – ساختمان‌های خشتی: ساختمان‌های خشتی به دلیل استفاده از خشت با تراکم کمتر، وزن کمتری نسبت به ساختمان‌های آجری دارند و برای سازه پشتیبان کمتری نیاز دارند.
4. زمان ساخت:
   – ساختمان‌های آجری: ساختمان‌های آجری ممکن است زمان بیشتری برای ساخت و احداث نیاز داشته باشند، زیرا باید آجرها را به صورت دقیق و با دقت بالا قرار داد.
   – ساختمان‌های خشتی: ساختمان‌های خشتی معمولاً به سرعت بیشتری ساخته می‌شوند، زیرا خشتها از پیش ساخته شده و نیاز به قرار دادن دقیق ندارند.

نتیجه گیری

در اینجا مطالبی درباره تفاوت خانه‌های خشتی و آجری را بررسی می‌کنیم. استفاده از ساختمان‌های خشتی در گذشته به دلیل مزایای مختلف، علاوه بر نکات ایمنی کمتر، رایج بود. اما در حال حاضر، به علت رعایت نکات ایمنی در ساخت و ساز، استفاده فراوانی از خانه‌های خشتی صورت نمی‌گیرد و بیشتر ساختمان‌های خشتی که باقی مانده‌اند، جنبه تزئینی دارند. در مورد استحکام بیشتر ساختمان‌ها، علم معماری با استفاده از اصول، روش‌های مهندسی و مصالح مرغوب و با کیفیت، امنیت و آرامش خاطر را برای ساکنان ساختمان فراهم می‌کند.
مجموعه اصفهان آجر با تیم متخصص خود تاکنون توانسته است با اکثر تولیدکنندگان آجر سفال همکاری کند و محصولات آجری با کیفیت بالا و قیمت مناسبی را برای مشتریان ارائه دهد تا بتوانند به راحتی خرید آجر مورد نیاز خود را انجام دهند.

 

سوالات متداول 

آیا خانه خشتی و خانه آجری در مقاومت و استحکام تفاوت دارند؟

به طور کلی، خانه آجری معمولاً از نظر مقاومت و استحکام بیشتری نسبت به خانه خشتی برخوردار است، زیرا آجرها پس از پختن در دمای بالا سخت و مقاوم می‌شوند. اما با توجه به کیفیت خشت و روش ساخت، خانه خشتی نیز می‌تواند استحکام قابل قبولی داشته باشد.

آیا خانه‌های خشتی و آجری تفاوتی در نگهداری حرارت دارند؟

به طور عمومی، خانه آجری به خاطر چگالی بالا و وزن آجرها، نسبت به خانه خشتی، بهتر در نگهداری حرارت عمل می‌کند. آجرها حرارت را به خوبی جذب و نگه می‌دارند و این باعث کاهش نفوذ حرارتی می‌شود.

آیا قیمت ساخت خانه خشتی و خانه آجری تفاوت دارد؟

بطور کلی، ساخت خانه آجری ممکن است گرانتر از ساخت خانه خشتی باشد. زیرا آجرها در مقایسه با خشت، هزینه بیشتری دارند و نیاز به فن آوری پخت می‌باشند.