نوع، کیفیت و جنس بلوک‌هایی که در ساخت بنا و ساختمان استفاده می‌شوند، بر روی زیبایی و مقاومت آن تاثیر بسزایی دارند. در حال حاضر، انواع مختلفی از بلوک‌ها وجود دارد. دو نمونه از پرکاربرد‌ترین بلوک‌ها، بلوک سیمانی و بلوک سفالی است. مهندسین ساخت و ساز، برای مقایسه بلوک سیمانی با سفال و استفاده از آنها، فاکتور‌های زیادی را لحاظ می‌کنند.
در این صفحه، قصد داریم به مقایسه بلوک سیمانی با سفال بپردازیم و شما را با مزایا و معایب هر کدام از این مصالح، آشنا کنیم…
مقایسه بلوک سیمانی با سفال
آجر یکی از پرکاربرد‌ترین مصالح ضروری است که در ساخت بنا مورد استفاده قرار می‌گیرد. بر حسب استفاده‌ای که از سازه می‌شود، نوع بلوک را مشخص می‌کنند. به طور مثال، برای ساخت کوره‌ها یا ساختمان‌هایی که در معرض آتش و حرارت زیاد دارند، از آجر نسوز استفاده می‌شود.
در صورتی که به دنبال یک بلوک معمولی مقاوم با قیمت مناسب هستید و می‌خواهید به جای نمای ساختمان نیز از آن استفاده کنید، بهتر است بلوک‌هایی که هم مقاوم هستند و هم جلوه زیبایی دارند، مانند آجر دکوراتیو را انتخاب کنید. هزینه این بلوک‌ها کمی بیشتر از سایرین است.
یکی دیگر از انواع پرکاربرد بلوک‌های ساختمانی که هم مقاومت نسبتا بالایی دارد و هم قیمت مناسبی دارد، آجر سفال است. بلوک‌های سفالی به دلیل کاربرد و مزایایشان، در ساختمان‌های زیادی، مورد استفاده قرار می‌گیرند. آجر لفتون نیز یکی از پر طرفدار ترین آجر هاست.
در مواردی، مهندسین توصیه می‌کنند که به جای بلوک‌های سفالی، از بلوک‌های سیمانی استفاده شود. این توصیه به دلایل مختلفی انجام می‌شود. در ادامه، می‌خواهیم به مقایسه بلوک سیمانی با سفال بپردازیم و پس از آشنایی با هر کدام از آنها، مشخص کنیم هر کدام از این بلوک‌ها، برای چه مصارفی مناسب هستند.
? مطالعه بیشتر: یخ زدگی بتن و تاثیرات آن ?
بلوک سیمانی چیست؟
بلوک‌های سیمانی یکی از مصالحی هستند که به دلیل ماهیت و ساختارشان، به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرند. این بلوک‌ها، در انواع اشکال و ابعاد مختلف ساخته و به بازار عرضه می‌شوند. مواد تشکیل دهنده بلوک‌های سیمانی عبارتند از:
- شن
- سیمان پرتلند
- ماسه
بلوک‌های سیمانی را در شکل‌های توپر و توخالی می‌سازند. هر چه وزن این بلوک‌ها بیشتر باشد، به این معنی است که سیمان بیشتری به کار رفته و مقاومت فشاری آنها بالاتر است. بلوک‌های سیمانی، برای ساخت دیوار‌های داخلی و خارجی ساختمان، چه باربر و چه غیرباربر، استفاده می‌شوند.
اگر قرار است از این بلوک‌ها برای ساخت دیوار‌های جداکننده استفاده شود، نوع توخالی آن را برای ساخت انتخاب می‌کنند تا وزن سازه بیشتر نشود. در صورتی که قرار است دیوار مورد نظر، وزن و فشار زیادی را تحمل کند، نوع توپر و سنگین آن برای ساخت انتخاب می‌شود.
این بلوک‌ها، عموما به شکل مکعب مستطیل ساخته می‌شوند و سطحشان به صورتی است که به راحتی با ملات به یکدیگر می‌چسبند. انواع بلوک‌های سیمانی از نظر تراکم ساختار عبارتند از:
- بلوک سیمانی متراکم
- بلوک سیمانی متراکم سبک
- بلوک اسفنجی
هر کدام از این ساختارها، برای کاربرد خاصی مناسب‌اند. هر چه میزان تراکم بلوک سیمانی بیشتر باشد، سختی و مقاومت آن در برابر فشار و ضربه بیشتر خواهد بود و به همان نسبت، وزنش بیشتر است. در مقابل، هرچه تراکم کمتر باشد، وزن نیز کمتر است، اما مقاومت بلوک در برابر ضربه و فشار خارجی کمتر می‌شود.
بلوک‌های اسفنجی به دلیل وزن کم، عایق‌بندی بالا و راحتی حمل و نقل، مورد توجه افراد زیادی قرار دارند.
? مطالعه بیشتر: معرفی انواع سقف کاذب و کاربرد های آن! ?
مزایا و معایب بلوک سیمانی
شناخت مزایا و معایب بلوک سیمانی، به شما کمک می‌کند تا در تصمیم گیری خود، بهتر عمل کرده و اطمینان بیشتری داشته باشید. در این قسمت، به معرفی مزایا و معایب بلوک‌های سیمانی می‌پردازیم…
مزایای بلوک‌های سیمانی
- از نظر ساخت، ترکیبات و اندازه، تنوع بسیار زیادی دارند.
- انواع سبکوزن این بلوک‌ها، علاوه بر مقاوم بودن، وزن کلی سازه را کمتر می‌کنند.
- قرارگیری بتن موجود در بلوک سیمانی در برابر آب، باعث بالا رفتن مقاومت آن می‌شود. در نتیجه، برای ساخت و ساز در مناطق آب و هوایی مرطوب و شرجی مناسب است.
- مقاومت این نوع بلوک‌ها در برابر فشار، ضربه، خراش و هر نیروی وارده‌ای، بسیار زیاد است.
- عایق صوتی بسیار خوبی است.
- در برابر آتش سوزی و حرارت‌های بالا، از مقاومت نسبی خوبی برخوردارند.
- به دلیل سطح صافی که دارند، نیازی به پوشش و آستر نیست.
- باعث صرفهجویی در مصالح می‌شوند.
? مطالعه بیشتر: ساخت باربیکیو با ساده ترین روش در منزل! ?
معایب بلوک‌های سیمانی
بلوک‌های سیمانی با فواید بیشماری که دارند، دارای معایبی نیز هستند. برخی از این معایب عبارتند از:
- موادی که در ساخت آنها به کار رفته، غیر بازیافتی است و به همین دلیل، با محیط زیست سازگار نیستند.
- ماندگاری آنها بین ۶۰ تا ۱۰۰ سال است و برای بناهایی که قرار است طول عمر بیشتر از این داشته باشند، مناسب نیستند.
- ظاهر خشن آنها باعث شده که برای استفاده به عنوان نما، چندان مناسب نباشند.
کاربرد بلوک سیمانی
در این قسمت، به معرفی برخی از کاربردهای رایج بلوک‌های سیمانی می‌پردازیم. از بلوک‌های سیمانی، علاوه بر اینکه در ساختن انواع دیوار‌های ساختمانی استفاده می‌شود، می‌توان در موارد دیگری نیز استفاده نمود:
- از این بلوک‌ها می‌توان برای ساخت انواع سازه‌های کوچک مانند نیمکت باغ، باربیکیو، استند گلدان و… استفاده نمود.
- به دلیل مقاومت زیاد، از آنها برای جدا نگه داشتن مصالح در زمان ساخت و ساز استفاده می‌شود.
- می‌توان با استفاده از این بلوک‌ها، یک قفسه کتاب ساده و زیبا درست کرد.
- در ساخت گلخانه‌های کوچک نیز بسیار کاربرد دارند.
? مطالعه بیشتر: آجر سبک چیست؟ بررسی ۸ مورد از مزایا آن! ?
بلوک سفال چیست؟
سفال یکی از مصالحی است که از گذشته‌های دور تاکنون، برای ساخت خانه، استفاده می‌شود. در گذشته، از سفال برای ساخت سقف‌های شیروانی در مناطق شرجی، استفاده می‌شد اما در حال حاضر، کارخانه‌های بیشماری وجود دارند که بلوک‌های سیمانی را برای دیوار چینی، تولید می‌کنند.
بلوک‌های سیمانی، معمولا به صورت توخالی تولید می‌شوند. مواد اولیه این بلوک‌ها، خاک رس است. پس از ترکیب مواد و قرار دادن آنها در قالب‌های مخصوص، قالب‌ها را درون کوره قرار داده و با حرارت مناسب، آنها را می‌پزند. حرارت زیاد، باعث شکلگیری بلوک‌ها و بالا رفتن مقاومت آنها می‌شود. بلوک‌های تولید شده، به صورت صاف و بدون ترکخوردگی هستند.
این بلوک‌ها، معمولا توسط کارخانه‌های بزرگ و به صورت تولید انبوه، در ابعاد و اشکال مختلفی ساخته می‌شوند. شکل ظاهری بلوک‌های سفالی، معمولا به صورت مکعب مستطیل یا مکعب مربع است و علاوه بر انواع توخالی، بسته به سفارش مشتری، در انواع توپر و سوراخدار نیز ساخته می‌شوند.
شکل رایج بلوک‌های سفالی با عرض تقریبی ۲۵ سانتیمتر و وزن ۳ الی ۱۰ کیلوگرم و بدون هیچ گونه انحنا یا خمیدگی است. لبه‌های بلوک‌های سفالی، کاملا صاف و تیز هستند.
از آن جایی که انتقال دما یا صدا معمولا از طریق دیوار‌های ساختمان انجام می‌شود، برای بالا بردن مقاومت بلوک‌های سفالی در برابر انتقال دما، در ساخت آنها از یک لایه عایق فوم استفاده می‌کنند. با این صورت، دمای درون اتاق، کمتر تحت تاثیر دمای بیرون قرار می‌گیرد. این کار، به خنک ماندن منزل در تابستان و گرم ماندنش در تابستان کمک می‌کند. همچنین، این بلوک‌ها می‌توانند به عایق‌بندی صوتی ساختمان کمک کنند.
? مطالعه بیشتر: پودر بندکشی چیست و چه کاربردی دارد؟ ?
مزایا و معایب بلوک سفال
بلوک‌های سفالی دارای مزایا و معایب متعدد زیادی هستند. شما با توجه به نوع کاربرد و شناخت این موارد، می‌توانید در انتخاب بلوک‌های سفالی، قاطعیت بیشتری داشته باشید. برخی از مزایا و معایب بلوک‌های سفالی عبارتند از:
مزایای بلوک‌های سفالی
- در برابر حرارت زیاد و آتش سوزی، مقاومت نسبی خوبی دارند و مانع از گسترش آتش به قسمت‌های دیگر ساختمان می‌شوند.
- برای صدا و حرارت، عایق خوبی محسوب می‌شوند و می‌توانند میزان مصرف انرژی ساختمان را به طرز قابل توجهی کاهش داده و باعث صرفه جویی در هزینه‌ها شوند.
- به دلیل مقاومت و استحکام بالایشان، برای ساخت و ساز‌های مختلف استفاده می‌شوند و از آن جایی که سطح صاف و بدون سوراخی دارند، به راحتی با استفاده از ملات، به سازه‌های فلزی یا بتنی می‌چسبند.
- تنوع در کیفیت و ابعاد و همچنین گستردگی آنها باعث شده که به راحتی در دسترس باشند و بتوان در کمترین زمان ممکن، تعداد بالایی از آنها را تهیه نمود.
- با توجه به قیمت نسبتا پایین این بلوک‌ها در مقایسه با سایر بلوک‌های موجود در بازار، مقرون به صرفه هستند و باعث کمتر کردن هزینه‌های کلی ساختمان می‌شوند.
- طول عمر بسیار بالایی دارند. کارشناسان طول عمر این مصالح را در حدود ۱۰۰۰ سال تخمین زده‌اند.
- ماده اصلی که در ساخت این نوع بلوک‌ها استفاده می‌شود، خاک رس است که کاملا با محیط زیست سازگار است.
- زیبایی این بلوک‌ها نسبت به بلوک‌های سیمانی، باعث شده که به راحتی بتوان از آنها در نمای بیرونی ساختمان استفاده نمود.
? مطالعه بیشتر: بلوک لیکا چیست؟ بررسی ۶ مورد از ویژگی های مهم آن! ?
معایب بلوک‌های سفالی
- حجم بالای تولید، وجود ایرادات جزئی در فرآیند تولید و پیشرفته نبودن دستگاه‌ها و… باعث می‌شود که در زمان پخت، بلوک‌ها دارای انحنای جزئی شوند.
- به دلیل ساختار سفال، اگر در زمان انبارداری، تحویل یا ساخت و ساز، احتیاط لازم انجام نشود، بلوک‌ها دچار شکستگی و پرتی می‌شوند. از همین رو، سرعت انجام کار نیز کم می‌شود.
- از آن جایی که خاک رس جزوی از طبیعت است، برداشت آن باعث از بین رفتن زیست بوم آن منطقه می‌شود.
- در برابر رطوبت و آب، مقاومت پایینی دارند و در صورتی که برای مدت زمان طولانی در محیط مرطوب باقی بماند، دچار خوردگی و حلشدگی می‌شوند.
- برای استفاده از بلوک‌های سفالی، به گچ و خاک بیشتری نیاز است.
- وزن بلوک‌های سفالی کمی زیاد است و باعث بالا رفتن وزن کلی سازه می‌شوند.
- از این بلوک‌ها، نمی‌توان برای ساخت دیوار‌ها و سازه‌های باربر استفاده نمود.
- نمی‌توان رول پلاک را بر روی آنها نصب نمود، در نتیجه، بهتر است بر روی دیوار‌هایی که با بلوک سفالی ساخته شده اند، لوازمی مانند تابلو‌های سنگین یا کابینت و… را نصب نکنید.
کاربرد بلوک سفال
از بلوک‌های سفالی می‌توان برای ساخت انواع دیوار‌های غیرباربر استفاده نمود. همچنین، در ساخت سازه‌هایی مانند گلدان یا استند گلدان‌های سبک وزن و کوچک نیز، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
معمولا، در مناطق گرمسیر که احتمال بارش باران در آنجا کمتر است، از این بلوک‌ها استفاده می‌شود.