ساختمان‌ها نیز مانند هر شی یا جسم ساخته شده‌ای، عمر مفید خود را دارند. حتی اگر ساختمانی با بهترین متریال و مصالح مانند آجر نسوز، دیوارهای مقاوم و … ساخته شود، زمانی که عمر مفیدش تمام می‌شود، کارایی، زیبایی و مقاومت آن افت پیدا می‌کند. به همین جهت، پس از آن که عمر مفید یک ساختمان تمام شده و تعمیرات آن بیشتر از ساخت بنای جدید هزینه دارد، می‌بایست عملیات تخریب سازه روی آن انجام گیرد.
در این صفحه، قصد داریم شما را با تخریب سازه و انواع آن آشنا کنیم. با ما همراه باشید…
تخریب سازه چیست؟
عمر مفید ساختمان به عوامل زیادی بستگی دارد. شرایط زیادی مانند درصد سیمان به کار رفته در ملات، نوع آجر به کار رفته مانند آجر دکوراتیو و …، پی ریزی ساختمان، آب و هوای منطقه، میزان و نوع استفاده از بنا و … همگی در کم یا زیاد شدن عمر ساختمان تاثیر دارند.
گاهی اوقات، هزینه تعمیرات و نگهداری به قدری زیاد است که حتی با تعمیر مجدد، ساختمان آن کیفیت و مقاومتی که باید کسب کند را نخواهد داشت. یا در برخی مواقع، به دلیل اینکه مالک قصد ساخت یک بنای جدید را دارد، می‌خواهد بنای قبلی را تخریب کند. تخریب سازه آنقدر‌ها هم که به نظر می‌رسد، کار ساده‌ای نیست. در حین تخریب، اگر موارد اصولی به درستی رعایت نشوند، ممکن است ضرر و زیان های جبران ناپذیری به جان و مال افراد وارد شود. برای جلوگیری از وقوع پیشامد های ناخواسته در فرآیند تخریب، از یک متخصص که در رشته مهندسی تخریب تحصیل کرده است، کمک می‌گیرند.
مهندس تخریب با در نظر گرفتن نوع ساختمان، موقعیت مکانی آن و … درباره نوع تخریب و مراحل آن تصمیم می‌گیرد.
? مطالعه بیشتر: کوره آجر پزی و هر آنچه باید درباره آن بدانید!?
تخریب سازه به چه روش هایی انجام می‌شود؟
با توجه به اینکه در حال حاضر، تراکم ساختمان های درون شهری روز به روز در حال افزایش است، می‌بایست برای تخریب ساختمان، از روش های مختلفی استفاده شود. به طور کلی، دو روش برای تخریب ساختمان به کار گرفته می‌شود:
? تخریب ساختمان به وسیله مواد منفجره
? تخریب ساختمان بدون انفجار و با استفاده از ماشین آلات مخصوص
تخریب سازه بدون انفجار
در صورتی که به دلیل مسکونی بودن اطراف ساختمان یا بنا به دلایل دیگر، امکان استفاده از مواد منفجره وجود نداشته باشد، از این روش برای تخریب ساختمان استفاده می‌شود. فرآیند تخریب و مراحل آن، بستگی به شرایط زیادی دارد. به طور مثال، اگر برخی از مصالح یا قطعات ساختمان مانند قاب پنجره فلزی، در های چوبی یا فلزی، آجر لفتون به کار رفته در دیوار یا نما و … قابلیت مصرف دوباره را داشته باشند، یا پیمانکار فقط قصد تخریب قسمتی از ساختمان و بازسازی آن را داشته باشد، با استفاده از ابزار سبک‌تر، آسیب کمتری به ساختمان وارد می‌شود.
اما در صورتی که پیمانکار قصد تخریب کل ساختمان را داشته باشد و هیچ یک از اجزای ساختمان قابل استفاده مجدد نباشد، می‌توان نتیجه گرفت که حجم تخریب زیاد است و برای اینکه تخریب را در مدت زمان کمتری انجام دهند، از ابزار و ماشین آلات بزرگ‌تر و مخرب تری استفاده می‌کنند. ابزار و ماشین آلاتی که در این نوع فرآیند تخریب به کار می‌روند، عبارتند از:
· پتک تخریب: پتک یکی از قدیمی‌ترین ابزار تخریب ساختمان به شمار می‌رود. این وسیله با دست مورد استفاده قرار می‌گیرد و قدرت تخریب متریالی که استحکام کمتری دارند مانند دیواری که با آجر ده سوراخ ساخته شده، کف چوبی، چهارچوب های چوبی و… را دارا می‌باشد. از آنجایی که آسیب رسانی پتک نسبت به ابزار دیگر کمتر است، از آن برای جداسازی قسمت هایی از ساختمان که قرار است مورد استفاده مجدد قرار گیرند، استفاده می‌شود.
· انواع بولدوزر: از بولدوزر‌ها برای تخریب سازه های کوچک و انتقال آوار آن‌ها به کامیون استفاده می‌شود.
· توپ تخریب: بولدوزر‌ها قادر نیستند سازه های با ارتفاع بیشتر از ۶ الی ۷ طبقه را تخریب نمایند. بدین منظور، برای تخریب چنین سازه هایی، از توپ های تخریب استفاده می‌کنند. توپ تخریب عبارتند از یک توپ بزرگ و حجیم فولادی که با استفاده از سیم های فولادی، از جرثقیل به صورت آونگ وار تکان می‌خورد. این توپ‌ها قدرت تخریب زیادی دارند اما از آن جایی که پس از برخورد با سازه، قابل کنترل نیستند، در همه جا نمی‌توان از آن‌ها استفاده کرد. تنها افرادی می‌توانند از توپ تخریب استفاده کنند که مهارت و توانایی کافی در مهارت آن را دارند.
· ماشین های کاونده مرتفع: این ماشین آلات عبارتند از یک ماشین سنگین که به عنوان پایه کاونده عمل می‌کند و بازوی تخریب گری که به آن متصل است. این ابزار مناسب ساختمان های مرتفع است و می‌تواند طی چندین مرحله، یک ساختمان را از بالا به پایین تخریب کند. از آن جایی که برای به کار گیری این ماشین آلات، از یک تیم متخصص که قطعات و مواد را تفکیک می‌کنند، استفاده می‌شود، این روش نسبت به منفجر کردن یا توپ تخریب، امنیت بیشتری دارد.
? مطالعه بیشتر: سیمان پرتلند چیست و چه کاربردی دارد؟ معرفی انواع آن?
تخریب سازه با انفجار
همانطور که از نامش پیداست، در این روش، از مواد منفجره برای تخریب ساختمان و بناهایی که بسیار مرتفع یا حجیم هستند، استفاده می‌شود. برای منفجر کردن یک ساختمان، افراد متخصص در این حوزه، بر روی پی و پشتوانه ساختمان، مواد منفجره را جایگذاری می‌کنند و با منفجر کردن مواد، سازه فرو می‌ریزد. این کار به دقت زیادی نیاز دارد. نوع مواد منفجره، محل قرار گیری آن‌ها، اندازه مواد، زمان انفجار هر مواد و بسیاری از عوامل دیگر باید به خوبی بررسی شوند.
به طور کلی، در روش تخریب با انفجار، سازه به دو شکل فرو می‌ریزد:
· سقوط مانند یک درخت: در این روش، ساختمان مانند درختی که با تبر قطع شده و به پهلو می‌افتد، به سمت فضای خالی کنار ساختمان می‌افتد. به طور مثال، اگر قرار است ساختمان به پهلوی شمالی بیفتد، مواد منفجره را بر روی ستون های شمالی بنا نصب می‌کنند و با انفجار، ساختمان نیز به پهلوی شمالی فرو می‌ریزد.
· سقوط در جای خود: اگر در اطراف ساختمان، هیچ فضای خالی وجود نداشته باشد که سازه مانند درخت سقوط کند، مواد منفجره را در طبقات پایین‌تر ساختمان قرار می‌دهند و با مدیریت انفجار، طوری سقوط را طراحی می‌کنند که هر طبقه بر روی طبقه پایین‌تر از خود فرو بریزد. کارشناسان با توجه به پیش بینی های انجام شده، اگر محتمل بدانند که سنگینی بار طبقات بالا نمی‌تواند باعث فرو ریختن طبقات پایین‌تر شود، بر روی هر چند طبقه مشخص، مقداری مواد منفجره نصب می‌کنند.
? مطالعه بیشتر: آجر ارگانیک چیست و چه تفاوتی با دیگر انواع آجر دارد؟?
هدف از تخریب چیست؟
در صورتی که عمر مفید ساختمان به پایان برسد و قسمت های مختلف آن دیگر کارایی و مقاومت خود را نداشته باشند، احتمال اینکه امنیت افراد حاضر یا اطراف آن جا به خطر بیفتد، وجود دارد. در برخی مواقع، مقاومت ساختمان کمابیش پابرجاست اما صاحب سازه، قصد ساختن بنای جدیدی را دارد. چنین دلایلی باعث می‌شوند که افراد به دنبال تخریب سازه باشند.
اگر قصد خرید آجر اصفهان با کیفیت و قیمت مناسب را دارید، از شما دعوت می‌کنیم از محصولات شرکت پیشگامان آژمان تدبیر دیدن فرمایید. به کارگیری محصولات ما در ساخت سازه، تضمینی بر بالا بردن عمر مفید ساختمان شما خواهد بود.
مراحل تخریب سازه
مراحلی که در تخریب یک سازه دنبال می‌شوند عبارتند از:
? پیمایش و بررسی سازه؛
? حذف مواد و متریال های خطرناک؛
? هماهنگی های لازم جهت اجرای برنامه تخریب؛
? بررسی و رعایت موارد ایمنی.
? مطالعه بیشتر: آجر کف و ویژگی های آن?
پیمایش و بررسی سازه
مرحله بررسی سازه شامل پیمایش سازه و پیمایش ساختار می‌باشد. در پیمایش سازه، موارد زیر مورد بررسی قرار می‌گیرند:
? مواد و مصالح بکار رفته در ساختمان؛
? کاربرد ساختمان قبل از تخریب و اینکه ساختمان جدید قرار است چه نوع کاربری داشته باشد؛
? مشخص کردن وجود یا عدم وجود چاه آب، مواد شیمیایی سمی و …؛
? بررسی فرسایش و نشست زمین و …؛
? راه های ارتباطی و فاصله با ساختمان های مجاور؛
? موقعیت مسیر های پیاده رو و جاده اطراف سازه؛
? موقعیت محل اطراف ساختمان از نظر حساسیت به گرد و خاک، لرزش، ایجاد ترافیک و …
در پیمایش ساختار، موارد زیر بررسی می‌شوند:
? شیوه و روش ساخت بنا؛
? نحوه ساخت و استقامت پی ساختمان و وضعیت تاسیسات زیرزمینی؛
? وضعیت کلی ساختمان.
حذف مواد و متریال های خطرناک
برای جلوگیری از پیشامد هایی نظیر نشت و پخش شدن مواد سمی و خطرناک در محیط، می‌بایست از وجود یا عدم وجود چنین موادی در ساختمان، اطمینان حاصل کرد. در صورتی که در سازه یا اطراف آن، چنین موادی وجود دارد، باید قبل از تخریب، آن‌ها را جا به جا و به یک مکان امن منتقل کرد.
هماهنگی های لازم جهت اجرای برنامه تخریب
مهندسین تخریب، قبل از این که اقدام به تخریب سازه کنند، یک سری هماهنگی های لازم را انجام می‌دهند. برخی از این هماهنگی‌ها عبارتند از:
? تخمین زمان مورد نیاز برای تخریب ساختمان؛
? بررسی سریع‌ترین و ایمن‌ترین روش های حذف آوار؛
? اعلام موارد و هشدار های ایمنی برای ساکنین محله های اطراف؛
? استفاده از لوازم ایمنی مانند مسقف کردن پیاده رو، به کارگیری توری های حفاظتی و …؛
? مشخص کردن روش تخریب با جزئیات؛
? مشخص کردن برآورد های لازم مانند فاصله سازه با ساختمان‌ها و اماکن اطراف؛
? مطالعه بیشتر: آجر سیلیسی چیست؟ + هر آنچه که باید از آن بدانید!?
بررسی و رعایت موارد ایمنی
در آخر، باید قبل از شروع تخریب، موارد امنیتی بررسی شوند. برخی از موارد امنیتی عبارتند از:
? آگاهی کارکنان و تمام افرادی که در فرآیند تخریب دخیل هستند با خطرات احتمالی؛
? خارج کردن مواد سمی و قابل اشتعال از اطراف؛
? در اختیار داشتن تجهیزات آتش نشانی برای رفع خطرات احتمالی؛
? تدارکات لازم برای ناخوشی هایی که در فرآیند تخریب ممکن است پیش بیاید؛
? و…