آجر‌ها از گذشته تا به امروز کاربرد زیادی در فرآیند ساختمان سازی داشتند و تنوع بالای آنها سبب شده تا برای کاربری‌های متفاوتی مورد استفاده قرار بگیرند. انواع آجر شامل نسوز، قزاقی، آجر ده سوراخ و… می‌باشد که آجر نسوز و آجر قزاقی دو نوع از محبوب ترین نوع آجر می‌باشد که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. اما کدام یک از این نوع آجر را میتوان برای ساختمان خود انتخاب کرد؟ تفاوت آجر نسوز و آجر قزاقی سبب شده تا بتوان از هر کدام در جای مناسب خود استفاده کرده و بیشترین بهره را از آنها کسب کرد. در ادامه این مطلب با ما همراه شوید تا به صورت دقیق و اصولی به تفاوت آجر نسوز و آجر قزاقی و ویژگی‌های هر یک بپردازیم.
آجر نسوز چیست؟
آجرهای نسوز جزو مدرن ترین آجر‌ها محسوب میشود که کاربرد زیادی در انواع فرایندهای ساخت و ساز دارد. این نوع آجر از ترکیب خاک چینی و نسوز تولید میشود و ساختار مولکولی متراکم و ظریفی دارد. دمای مورد نظر برای تولید این نوع آجر ۱۵۰۰ درجه می‌باشد که درجه حرارت و زمان پخت طیف رنگی مختلف را بر روی آجر نسوز ایجاد می‌کند. به همین علت آجر نما نسوز از محبوبیت بالایی بین معماران و مهندسین برخوردار است. مواد تشکیل دهنده آجر نسوز در واقع کانی‌های معدنی خاص و پوکه‌های معدنی می‌باشند که نسوز هستند.
یعنی در واقع مقاومت دمایی آنها بالا است. مواد تشکیل دهنده آجر نسوز، مواد نسوز می‌گویند که همچنین به مواد سرامیکی و غیر فلزی نیز گفته میشود ویژگی این مواد آن است که می‌تواند در درجه حرارت زیاد پایداری خود را حفظ کنند. این یک ویژگی مهم است که سبب حفظ خصوصیت‌های فیزیکی و شیمیایی آنها میشود. در این نوع آجر دانه‌های سیاه به علت وجود سیلیس می‌باشد که ۷۳ درصد سیلیس و ۲۳ درصد آن آلومینیوم است.
? پیشنهاد ویژه: انواع آجر نسوز نما ?
آجر قزاقی چیست؟
یکی از قدیمی ترین انواع آجر، آجر قزاقی می‌باشد که مواد تشکیل دهنده آن خاک رس سرند است. نام دیگر آجر قزاقی آجر سنتی نیز می‌باشد. روشی که برای تولید این نوع آجر استفاده میشود می‌تواند به صورت سنتی و دستی صورت گیرد. در روش سنتی تولید آجر قزاقی ابتدا خاک رس سرند شده را گل کرده و داخل قالب‌های چوبی قرار می‌دهند. پس از خشک شدن خشت‌های آجر تشکیل شده را در کوره گذاشته تا فرآیند پخت اتفاق بیفتد. زمان‌هایی که برای پخت آجر قزاقی سپری میشود می‌تواند تعیین کننده رنگ آن باشد.
این آجر دارای ویژگی‌هایی است که سبب میشود در فرایند ساخت و ساز بسیار کمک کننده باشد. یکی از این ویژگی‌ها ماندگاری بالا آجر قزاقی است. علت این امر وجود سوراخ‌ها و تخلخل‌های داخل آجر می‌باشد که در نهایت از یخ زدگی و گرمازدگی جلوگیری می‌کند. وضعیت دیگران جذب ملات بالای آجر قزاقی می‌باشد که می‌تواند از سست شدن و سقوط آجر در روی نما جلوگیری کند.
کاربرد انواع آجر نسوز و آجر قزاقی
آجر نسوز و آجر قزاقی هردو از محبوبیت بالایی برخوردارند اما در در بخشهای مختلف ویژگی‌های منحصر به فردی از خود نشان می‌دهند. کاربرد هر دو آجر بیشتر برای نما می‌باشد؛ اما از آجر نمای قزاقی عموماً در نما‌های سنتی و ساختمان‌های استفاده میشود که قصد دارند نمای داخلی آنها را به نوعی نوستالژیک کنند. در مقابل از خرید آجر نسوز بیشتر برای فضاهای مدرن و امروزی است و بیشتر در نمای داخلی و خارجی کاربرد دارد.
از دیگر کاربردهای آجر قزاقی سنتی شامل:
- دیوار چینی و بالا بردن ساختمان‌ها
- ایجاد نمای گرم و دلنشین به واسطه آجر قزاقی نمای آجری سنتی.
- استفاده به عنوان آجر دکوراتیو
همچنین کارایی آجرنما نسوز را میتوان اینگونه تعریف کرد:
- ساخت باربیکیو
- ساخت انواع کوره و شومینه‌ها
- استفاده از آجر نسوز برای نمای خارجی و داخلی ساختمان‌ها
- به عنوان نوعی کف فرش
? پیشنهاد ویژه: کاربرد آجر نسوز در داخل و خارج ساختمان ?
تفاوت ابعاد انواع آجر نسوز و آجر قزاقی
مقایسه اندازه و ابعاد آجر نما قزاقی و نسوز: آن دسته از آجرهای قزاقی که برای نما کاربرد دارد ابعاد از سایزهای مختلفی را دارا می‌باشند. برای مثال آجرنمای غذا قیه سایز استاندارد ۳*۵.۵*۲۶ سانتی متر است که می‌تواند تغییر کرده و با توجه به نیاز مشتری تولید شود؛ مثلا سایز ۳*۵/۵*۲۰ نیز محبوبیت زیادی دارد. در مقابل بهترین و محبوب ترین ابعاد آجر نسوز نما، ۷*۳۲ سانتی متر می‌باشد.
مقایسه ابعاد آجر کامل قزاقی و نسوز: آجر کامل قزاقی که در جهت دیوار چینی و نما به شکل همزمان مورد استفاده قرار میگیرد دارای ابعاد: ۵.۵*۲۰*۱۰ سانتیمتر می‌باشد. آجر نسوز کامل نیز همین ابعاد را شامل میشود که البته در هر تولید کننده آجر نما ممکن است تغییر کند.
مقایسه ابعاد آجر قزاقی نیمه و آجر نسوز نیمه: آجرهای نیمه بیشتر در جهت نمای ساختمان استفاده شده و با توجه به عرض موجود روی آن در برای برآمدگی‌ها و طرح‌های خاص مورد استفاده قرار میگیرد. ابعاد پرکاربردترین آجر قزاقی نیمه ۵.۵*۵.۵*۲۰ سانتیمتر است که در آجر نسوز نیمه هم همین ابعاد را در بر میگیرد. البته تولیدکنندگان آجر نسوز و آجر قزاقی می‌توانند ابعاد دیگری را با توجه به نیاز مشتری برای خرید آجر تولید کنند.
مقایسه تحمل حرارت و مقاومت آجر نسوز و آجر قزاقی : همانطور که پیشتر به آن اشاره شد در مواد اولیه آجر نسوز خاک نسوز وجود دارد و با وجود آن و پخته این آجر در کوره با دمای بالا، آجر نسوز می‌تواند تا ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد تحمل کند. این دما سبب شده تا آجرهای نسوز ضد حریق و آتش سوزی باشند و به عنوان آجر دکوراتیو مورد استفاده قرار گیرند. در مقابل آجرهای قزاقی با پایه خاک رس تولید می‌شوند بنابراین تحمل حرارتی آنها حداکثر ۵۰۰ درجه سانتیگراد می‌باشد.
ماده اولیه آجرهای نسوز به واسطه دستگاه‌های پرس و با فشار زیاد نسبت به آجر قزاقی پرس می‌شوند. این موضوع سبب میشود که آجر نسوز نسبت به آجر قزاقی سخت تر باشد و دیرتر دچار شکستگی و خرد شدن و لب پر شدن بشود. با مقایسه این دو به این مسئله می‌رسیم که مقاومت حرارتی آجر نسوز است و آجر قزاقی بالاتر است.
تفاوت ظاهری آجر نسوز و آجر قزاقی
تفاوت آجر نسوز آجر قزاقی در ظاهر به این شکل است که آجر قزاقی لبه‌های نامنظم دارد که سبب میشود به اسم آجر سنتی یا روستایی نیز شناخته شود. اما آجرهای نسوز لبه‌های صاف و منظم و مدرن دارند و بنابراین می‌توانند در سازه‌های مدرن کاربرد زیادی داشته باشد. آجر قزاقی را میتوان در دو نوع آجر رستیک و پلاک یافت که در آجرهای نسوز هم به همین صورت می‌باشد.
از لحاظ رنگی آجرهای قزاقی در چهار رنگ ۱-نخودی رنگ یا کرم ۲-زرد رنگ ۳-گلبهی رنگ یا پوست پیازی که به رنگ حنایی و یا آتشی رنگ نیز شهرت دارند. ۴-قرمز رنگ یا اخرائی. قابل دسترس هستند. در مقابل تنوع رنگی و طرحی در آجرهای نسوز گسترده‌تر است به گونه ای که رنگ آجرهای نسوز از سفید شروع شده و تا مشکی ادامه دارد و بین این دو رنگ طیف گسترده ای از رنگ مثل زرد قرمز قهوه ای وجود دارد. به تازگی طرح‌های جدیدی مانند گرادیانت و خال دار در آجرهای نسوز نما تولید و عرضه می‌شوند.
? پیشنهاد ویژه:نمای مدرن یا سنتی؛ ۶ تفاوت مهم آنها کدام است؟?
تفاوت نصب و قیمت آجر نسوز و قزاقی
همه ماجرا قزاقی و همان جانسوز به صورت خشک، دوغابی با ملات سیمان خور و یا چسب نصب شده و از این لحاظ تفاوت خاصی با یکدیگر ندارند. برای نمای بیرونی ساختمان عموماً از شیوه نصب آجر به واسطه ملات سیمانی و یا چسب پودری آجر استفاده میشود؛ البته روش نصب آب به روش خشک هم در نمای بیرونی کاربرد دارد اما ممکن است و هزینه‌های نهایی بیفزاید.
در نمای داخلی میتوان از شیوه دوغاب پشت ملات خور استفاده کرد. اما آگر به دنبال روشی هستید می‌توانید روش نصب آجر با چسب خمیری استفاده کنید. هم آجر قزاقی و هم آجر نسوز هر دو بند کشی میشود و در آنها از انواع رنگ پودر بندکشی آجر استفاده میشود. انجام این کار سبب زیباتر شدن و استحکام بالا در نمای ساختمان میشود.
در مقایسه قیمت بین این دو آجر باید بگویم که به دلیل آنکه آجر قزاقی به شیوه دستی از سنتی و واسطه کارگران تولید میشود در مقایسه با آجر نسوز شیوه تولید ماشینی دارد، از هزینه بالاتری برخوردار است. این تفاوت قیمتی اومد تا ۳ برابر می‌باشد و به ابعاد و کارخانه‌ای که تولید کننده آجر است بستگی دارد و ممکن است تغییر کند.
جمع بندی
هر کدام از آجرهای نسوز و قزاقی نسبت ویژگی‌هایی که دارند می‌توانند در مصارف مختلف مورد استفاده قرار گیرد. انتخاب آنها کاملاً بستگی به نیاز مشتری و محل نصب بستگی دارد. از آجرهای نسوز میتوان برای بخشهای استفاده کرد که احتمال وقوع دمای بالا در آن بسیار زیاد است. در حالت کلی نمی توان هیچ کدام از این دواج را پست تر از دیگری دانست هر کدام در جایگاه خود می‌توانند بهترین عملکرد را ارائه کنند. میتوان از انواع آجر مانند آجر انگلیسی نیز در کنار این نوع آجر استفاده کرد و ظاهر متفاوتی را ایجاد کرد.
