امروزه یکی از مهمترین نگرانی‌های مهندسان و صنعتگران، پخش پسماندهای صنعتی خطرناک و سمی در محیط زیست است. به همین دلیل مهندسان تلاش کردند آجری را تولید کنند که سازگار با محیط زیست باشد. تمامی آجرها از خاک رس، آهک و ملات کاهگل ساخته می‌شوند. اما امروزه با حذف کردن کاه و اضافه کردن مواد معدنی به مواد اولیه‌ی آجرها، نوعی آجر باکیفیت و مرغوب به بازار عرضه شده که آجر مهندسی سبز نامیده میشود. سطح آجر سبز سوراخ‌هایی دارد که باعث می‌شوند ملات به راحتی بین ردیف‌های آجرِ چیده شده نفوذ کند که این امر باعث استحکام بنا میشود. در این مطلب به بررسی آجر سبز و کاربرد آن می‌پردازیم.
آجر سبز چیست؟
آجر مهندسی سبز هیچگونه آلودگی زیست محیطی را ایجاد نمی‌کند، نیازی به پخت در دمای بالا ندارد و برای تولید آجر از روشی جدید استفاده شده که نه تنها نیازی به مصرف سوخت و انرژی بالا ندارد، بلکه دارای بالاترین استانداردهای ساخت آجر است و می‌توان آن را به خوبی با خشت و آجر سنتی جایگزین کرد. خصوصیات آجرهای سبز عبارت است از: مقاومت فشاری بالا، مقاومت در برابر یخ‌زدگی، درصد جذب آب کم، درصد پایین مواد محلول، تولید شده از مواد سبک کننده، عدم ایجاد تحدب و تعقر در سطوح خارجی، ضد شوره، استاندارد بودن و عدم نیاز به پخته شدن در دمای بالا، چند منظوره بودن، کاهش مصرف سوخت و انرژی، کاهش خطرات ناشی از بروز زلزله، امکان تولید آجر در مناطق محروم و تبدیل ذوب آهن و سرباره به عنوان پسماند صنعتی.
حتما بخوانید: آجر خنک کننده چیست و چه کاربردی دارد؟
تفاوت آجر سبز با آجر معمولی
آجرهای معمولی می‌بایست در دمای ۹۰۰ تا ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد به مدت حداقل ۱۰ ساعت پخته شوند، اما آجر سبز فقط باید به مدت ۱۲ ساعت در دمای ۸۵ سانتیگراد خشک شود و به درجه حرارت زیادی برای پخت نیاز ندارد. آجر سبز سازگار با محیط زیست است و هیچ نوع آلودگی را وارد اکوسیستم نمی‌کند، در حالی که آجرهای معمولی به دلیل روند ساختشان تا حدی آلودگی را وارد محیط زیست می‌کنند. از لحاظ استحکام، مقاومت و پایداری نیز، آجر مهندسی سبز دو برابر بهتر از آجرهای معمولی عمل می‌کند.
حتما بخوانید: بررسی استحکام خانه‌های آجری و مقایسه آن با دیگر مصالح
کاربرد آجر سبز
آجر مهندسی سبز در نمای ساختمان کاربرد زیادی دارد که زیبایی ساختمان را دو چندان می‌کند. آجر سبز بتنی در دو مدل سبک و سنگین موجود است و بسیار مناسب مناطق مرطوب مانند شمال کشور می‌باشد. این نوع آجرهای بتنی عایق حرارت نیز هستند.
کاربرد انواع آجر
۱. آجر لعابی
با استفاده از روش لعاب‌کاری می‌توان آجر را روکش کرد که باعث میشود آجر در برابر عوامل گوناگون محافظت شود. ممکن است آجر در حال عادی در معرض رطوبت، فرسایش، مواد شیمیایی، هوازدگی و تغییرات آب و هوایی قرار گیرد، اما روکش لعابی مثل یک لایه محافظ عمل کرده و عمر آجر را طولانی می‌کند.
آجر لعابی در رنگ‌ها و ابعاد مختلفی تولید و عرضه میشود. در نتیجه، می‌توان این نوع آجر را در تزئین دکوراسیون داخلی و بیرونی ساختمان به کار برد. این آجر در رنگ‌های قرمز، آبی، نارنجی، قهوه‌ای و سورمه‌ای لعاب داده میشود و زیبایی چشمگیری را به فضا می‌بخشد.
بیشترین کاربرد این آجرها در طراحی‌های سنتی است. لعاب‌کاری باعث میشود مقاومت آجر بالا برود و آن از آسیب‌های احتمالی مصون بماند. از لحاظ قیمت آجر، آجر لعابی گرانتر از آجر معمولی است.
حتما بخوانید: تعریف شوره آجر به زبان ساده + کاربردی ترین روش های از بین بردن آن
۲. آجر ماشینی
آجرهای ماشینی سوراخ‌دار هستند و در هنگام استفاده، این سوراخ‌ها با ملات پر می‌شوند تا مقاومت و استحکام سازه بیشتر شود. تعداد سوراخ‌های موجود در آجر ماشینی ۸ تا ۱۰ عدد است. معمولاً برای ساخت دیوار و در مرحله‌ی سفت‌کاری از آجر ماشینی استفاده میشود زیرا استحکام بالایی دارد. ریختن ملات در سوراخ‌های آجر ماشینی باعث افزایش مقاومت و استحکام سازه میشود. قیمت این آجر مناسب است و می‌توان از آن در تمامی پروژه‌های ساختمان‌سازی استفاده کرد.
۳. آجر ماسه آهکی
آجر ماسه آهکی از سیلیکات کلسیم تولید میشود و غالباً در فوندانسیون ساختمان به کار می‌رود. این آجر مقاومت فشاری بالایی دارد، در نتیجه ظرفیت باربری آن نیز بالا است و در ساخت دیوارهای حائل و حمال به کار گرفته میشود. آجرهای ماسه آهکی در رنگبندی متنوعی تولید و عرضه می‌شوند زیرا در روند تولید آنها از رنگدانه استفاده شده است و ظاهر زیبایی دارند.
آجرهای ماسه آهکی سختی بالایی دارند و ابعاد و شکل یکنواخت باعث میشود که به آسانی برای دیوار استفاده شوند. همچنین میزان پرتی این آجرها خیلی کم است. آجر ماسه آهکی به دلیل اینکه عایق‌بندی خوبی را ارائه می‌دهد، در زمستان از خروج گرما از ساختمان و در تابستان از ورود گرما به درون ساختمان جلوگیری کرده و باعث آسایش و راحتی ساکنین می‌شوند.
حتما بخوانید: ۷ مورد از مهم ترین نکات که باید در دکوراسیون اداری رعایت کنیم!
۴. آجر نما
همانطور که از نام آجر نما مشخص است، برای طراحی نمای ساختمان به کار میشود. ویژگیهای آجر نما عبارت است از: مقاومت در برابر رطوبت، گرما و نفوذ آب.
۵. آجر نسوز
آجر نسوز در رده آجر اصفهان امروزه جدیدترین نوع آجر است و به دلیل مزایای زیادی که دارد، در ساختمان‌های امروزی به کار می‌رود. آجر نسوز در واقع یک عایق حرارتی ایجاد می‌کند که نه تنها از اتلاف انرژی جلوگیری می‌کند، بلکه از مقاومت بالایی در برابر گرما برخوردار است. آجر نسوز در درجه حرارت بالا، به هیچ وجه خواص فیزیکی و شیمیایی خود را از دست نمی‌دهد، به همین خاطر برای پوشش دیوار داخلی شومینه کاربرد دارد.
دیگر ویژگیهای آجر نسوز عبارتند از: طول عمر بالا، دوام و استحکام زیاد، زیبایی، ثبات رنگ، مقاومت در برابر حرارت، فرسایش، خراشیدگی، اشعه آفتاب، رطوبت و تغییرات آب و هوایی. آجر نسوز گرانتر از انواع دیگر آجرها است.
۶. آجر سفال
آجر سفالی یا آجر ایتال دارای وزن بسیار سبکی است و با استفاده از آن، سرعت تکمیل پروژه‌ی ساخت و ساز بیشتر شده و سازه‌ی سبک‌تری ساخته میشود. این آجر در کوره‌های سفال‌پزی تولید میشود و ارزانتر از سایز آجرها است.
آجر سفالی از لحاظ شکل شبیه بلوک‌های سوراخ‌دار است و برای تولید تیغه‌های جدا کننده و دیوارهای غیر باربر به کار می‌رود. این نوع آجر عایق حرارتی و صوتی خوبی است و پایداری آن بسیار بالا است.
۷. آجر سفال ده سوراخ
قطر آجر ده سوراخ بین ۵.۱ تا ۵.۲ سانتیمتر است و در سطح آن ۱۰ عدد سوراخ ایجاد میشود. این سوراخ‌ها باعث می‌شوند میلگرد درون آجر وارد شده و قفل شود، در نتیجه مقاومت ساختمان در برابر زلزله بالا می‌رود.
۸. آجر لفتون
آجر لفتون یکی از انواع آجرهایی است که در ساختمان‌سازی استفاده میشود. این آجر در رنگ‌های زرد و قرمز موجود است. آجر لفتون در ابعاد ۵*۲۰*۱۰ تولید و عرضه میشود و قیمت آن به ابعاد آجر بستگی دارد.
۹. آجر فشاری
آجر فشاری کاربرد بسیار زیادی در پروژه‌ی ساختمان‌سازی دارد. روند تولید این آجرها به این صورت است که با دست خشت‌زنی می‌شوند و برای پخته شدن در کوره‌های آجرپزی حرارت داده می‌شوند.
آجر فشاری یا آجر سنتی برای سفت‌کاری ساختمان به کار می‌رود و به دلیل مقاومت فشاری بالایی که دارد، برای دیوارهای باربر، طاق‌های ضربی و تیغه‌های جداکننده بسیار مناسب است.
۱۰. آجر چارک
اندازه‌ی آجر چارک یک چهارم طول یک آجر معمولی است. این نوع آجر در ابعاد ۵.۵×۱۰×۵.۵ سانتیمتر تولید و عرضه میشود. آجر چارک در پیوند کله راسته در دیوارهای ۳۵ سانتیمتری و همچنین در پیوندهای خاص استفاده میشود.
۱۱. آجر دکوراتیو
آجر دکوراتیو امروزه در طراحی دکوراسیون داخلی کاربرد زیادی دارد. این آجرها انواع مختلفی دارند و با توجه به سلیقه شخصی می‌توان نمونه‌های مناسبی را انتخاب کرد.
۱۲. آجر قزاقی
آجر قزاقی یکی از قدیمی‌ترین انواع آجرها است که ساخت آن در دوره ساسانیان آغاز شد. آجر قزاقیِ دستی جزئی از آجرهای سنتی است که به روشی سنتی تولید میشود. آجر پلاک یک نمونه از آجرهای قزاقی است. به آجر قزاقی قرمز، آجر خشتی نیز گفته میشود.
۱۳. آجر جوش
آجر جوش در دمای بالای هزار درجه تولید میشود. دمای بالا مانع از خمیری شدن آجر میشود. این آجر در ساخت دیوار تونل‌ها کاربرد دارد.
۱۴. نانو آجر
به دلیل اینکه نمای بیرونی ساختمان در معرض باد و باران و عوامل زیست محیطی قرار دارد، به راحتی دچار آسیب‌دیدگی میشود. با استفاده از پوشش نانو بر روی آجر می‌توان از آسیب‌دیدگی احتمالی آن جلوگیری کرد.