آجر جزو کاربردی‌ترین و پر مصرف‌ترین مصالحی است که در ساخت بنا و ساختمان، مورد استفاده قرار می‌گیرد و در انواع و اشکال مختلفی تولید و عرضه می‌شود. کیفیت و ویژگی‌های هر کدام از انواع آجرهای ساختمانی، بر روی مقاومت و زیبایی سازه تاثیر مستقیم می‌گذارد. یکی از انواع آجرهای موجود در بازار، آجر سبک است. در ادامه، با فرآیند تولید آجر سبک، انواع و ویژگی‌های آن آشنا می‌شویم…
آجر سبک چیست؟
یکی از عواملی که بر روی قیمت آجر تاثیر می‌گذارد، وزن آن است. در واقع، وزن آجر تاثیر مستقیمی بر روی وزن ساختمان و میزان آسیب‌پذیری آن در برابر زلزله و عوامل مخرب دیگر دارد. تولیدکنندگان برای کاهش هزینه‌ها و بالا بردن مقاومت ساختمان، آجری تولید کردهاند که چگالی آن کمتر شده و در نتیجه، وزن آن نیز کاهش یافته است.
با اینکه آجرهای سبک از مقاومت نسبی در برابر حرارت برخوردار است؛ اما کاربرد و مراحل ساخت آن با محصولاتی نظیر آجر نسوز انگلیسی متفاوت است.
بلوک سبک نوع جدیدی از محصولات بتنی است که از وارد کردن حباب‌های هوا به مواد طبیعی از جمله سیمان پرتلند، ماسه، آهک، گچ، آب و مخلوطی از مواد پراکنده با فرمولی منحصر به فرد ساخته شده است.
آجرهای سبک با ضخامت‌های مختلف و متناسب با نیاز و کاربردشان تولید و عرضه می‌شوند. در نتیجه، می‌توان اینطور استنباط کرد که آجر سبک یکی از مصالح ساختمانی مدرن است که در موارد زیادی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مطالعه بیشتر 🧱 پودر بندکشی چیست و چه کاربردی دارد؟
چرا از آجر سبک در ساخت و ساز استفاده کنیم؟
چه دلایلی باعث می‌شوند تا آجر سبک را به آجرهای مقاوم و با کیفیتی مانند آجر شاموتی ترجیح دهیم؟ آجرهای سبک چه مزایایی برای مصرف کنندگانشان به همراه دارند؟
در ادامه، برخی از مهم‌ترین مزایای آجرهای سبک را عنوان می‌کنیم…
۱. حفظ گرمای ساختمان
آجرهای هوادهی شدهی سبک، متخلخل و پر منفذ هستند. این ویژگی به حفظ گرمای ساختمان کمک می‌کند. این نوع آجر‌ها می‌توانند دمای داخلی را بهتر حفظ کنند و همچنین به کاهش بیش از ۱۵ درصدی قبض برقی که به منظور استفاده از کولر گازی صادر می‌شود، کمک می‌کنند. در نتیجه، می‌توانند جایگزین مناسبی برای محصولات عایقی مانند آجر سفال باشند.
۲. افزایش ضریب ایمنی ساختمان
صرفه جویی در ساختار. با توجه به اندازه و وزن بلوک‌های بتنی سبک، بار تیرها، ستون‌ها و فونداسیون‌ها باعث کاهش وزن نمی‌شود و در نتیجه، مصرف این محصول باعث صرفه جویی در سازه می‌شود و ضریب ایمنی ساختمان را افزایش می‌دهد.
مطالعه بیشتر 🧱 بلوک لیکا چیست؟ بررسی ۶ مورد از ویژگی های مهم آن!
۳. اندازه استاندارد
آجری با اندازه‌های استاندارد تهیه میکنید! بلوک‌های سبک دارای ویژگی‌ها و ابعادی خاصی هستند و دقیقا مطابق با استانداردهای موجود تولید می‌شوند. از این رو، به گونه‌ای طراحی شده‌اند که با توجه به مساحت مورد نیاز محاسبه شده، باشند. بنابراین، نگرانی از بایت این که فضا و شکافی بین دیوار وجود داشته باشد، نخواهید داشت. علاوه بر این، این آجر‌ها دارای اندازه دقیق و شکلی زیبا و صاف هستند.
۴.عایق صوتی
عایق صوتی خوبی هستند. در گذشته، برای افزایش مقاومت و جلوگیری از عبور حرارت و صدا از بین دیوار‌ها، از آجر‌هایی مانند آجر سه گل استفاده می‌شد. در حال حاضر، بلوک‌های سبک، جایگزین مناسبی برای چنین محصولاتی به شمار می‌روند. دیواری که با آجرهای سبک ساخته شده باشد، انواع صداها را در خانه نگه می‌دارد، صدایی که از بیرون خانه وارد خانه می‌شود را کاهش می‌دهد، مزاحم همسایه‌ها نمی‌شود و حریم خصوصی را فراهم می‌کند. این ویژگی به دلیل حباب‌های زیادی است که در داخل این محصول وجود دارد؛ بنابراین می‌تواند صدا را به خوبی جذب کند.
مطالعه بیشتر 🧱 آجر تراکوتا چیست و چه کاربردی دارد؟
۵. انعطاف‌پذیری کمتر
کاهش مشکل ترک خوردگی. بلوک بتنی هوادهی شده (سبک)، دارای اندازه دقیقی است. موادی که در ساخت این آجر به کار می‌رود، انعطاف‌پذیری کمتری دارند و ترک‌های کمتری ایجاد می‌کنند.
۶. عمر طولانی تر سازه
می‌تواند لرزش‌ها را به خوبی مدیریت کند. از آنجایی که مواد اولیه مورد استفاده در تولید این محصول شامل سیمان، ماسه، آهک، گچ، پخش‌کننده حباب و میلگردهای فولادی است، می‌تواند به خوبی فشار را تحمل کند. بنابراین دیواری که با این نوع آجر ساخته می‌شود، عمر طولانی تری نسبت به دیوارهای معمولی دارد.
۷. نصب سریع و عدم نیاز به گچکاری
از آن جایی که سطح بلوک‌های سبک، بسیار صاف و تمیز است، نیازی به رنگ آمیزی یا گچکاری سطح دیوار وجود ندارد. با اینحال، در مناطق آب و هوایی مرطوب، برای محافظت از دیوار در برابر نشت آب باران، می‌توان آن را گچکاری کرد.
همچنین، به دلیل ابعاد زیاد این آجر‌ها، نصب و دیوار چینی بسیار سریع‌تر و راحت‌تر بوده و با دقت بیشتری انجام می‌شود.
مطالعه بیشتر 🧱 بندکشی آجر به چه معناست و چرا انجام دادن آن واجب است؟
۸. نصب تمیز تر
برای نصب بلوک‌های سبک، بر خلاف آجرهای معمولی، به جای استفاده از مخلوط ماسه و سیمان، تنها به سیمان فوری نیاز است. مخلوط ماسه و سیمان می‌تواند لکه‌های شن و ماسه به جا بگذارد و از زیبایی بصری ساختمان کم کند. در حالی که سیمان فوری چنین نیست و کمترین میزان لکه را از خود به جا می‌گذارد.
انواع مصالح ساختمانی سبک
آجرهای سبک در انواع اشکال و اندازه‌های مختلفی تولید می‌شوند. برخی از متداول‌ترین انواع بلوک‌های سبک عبارتند از:
بلوک سیمانی سبک
بلوک‌های سیمانی، عایق حرارتی خوبی هستند و در دو نوع معمولی و سبک تولید می‌شوند. نوع سبک آن با مخلوط کردن سیمان، آب و مواد سبکدانه دیگر، تولید می‌شود و چگالی آن بین ۱۷۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب است. هر چه چگالی بیشتر شود، آجر را در دسته‌های سنگین تری قرار می‌دهند. ابعاد استاندارد بلوک‌های سیمانی سبک معمولا ۴۰x30x20 یا ۴۰x20x20 یا ۴۰x10x20 می‌باشد.
مطالعه بیشتر 🧱 گابیون بندی چیست؟ معرفی ۸ کاربرد جالب آن!
آجر سبک لیپر
برای ساخت این محصول، از موادی نظیر پوکه‌های پومیس، دانه‌های صنعتی پرلیت، اسکوریا و الیاف پلی پروپیلن استفاده می‌شود. این مواد، مقاومت خمشی را تا ۱۵%، مقاومت کششی را تا ۳۴% و مقاومت فشاری را تا ۱۸% افزایش می‌دهند. از آجر لیپر، به دلیل عایق‌بندی خوب و مقاومت بالا در برابر زلزله، معمولا در ساخت جداکنندهها و تیغهکشی دیوار استفاده می‌شود.
آجر سبک لیکا (صنعتی)
آجر لیکا از ترکیب سیمان، آب و سبکدانههای ریز طبیعی ساخته می‌شود. به دلیل شکل زیبایی که این آجر دارد، معمولا برای نمای ساختمان، طراحی داخلی یا خارجی، سقف و یا دیوارهای جدا‌کننده داخلی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از ویژگی‌های این محصول، ضد حریق بودن آن است. وزن آجر لیکا در یک متر مکعب، برابر با ۱۱۰۰ کیلوگرم است.
آجر سبک هبلکس
آجر هبلکس از موادی نظیر آهک، سیمان، سیلیس و آلومینیوم ساخته می‌شود. سبک بودن و مقاومت بالای این محصول، باعث شده تا در مصرف مقاطع فولادی در ساختمان، صرفه جویی شود. وزن آجر هبلکس در یک متر مربع برابر با ۵۵۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم است و نسب به آجرهای معمولی، نخاله و پرتی کمتری دارد.
آجر سبک گازی
آجرهای گازی از موادی نظیر سیلیس، آهک و سیمان ساخته شده و در دو دسته اتوکلاو (AAC) و غیر اتوکلاو (NAAC) قرار می‌گیرند. این آجر‌ها دارای وزن کم، استقامت بالا و عایق‌بندی گرمایی مناسب هستند. به دلیل وجود برخی ترکیبات، رنگ آمیزی آن‌ها دشوار بوده و چنانچه در مناطق مرطوب مورد استفاده قرار گیرند، می‌بایست بر روی آن‌ها، یک لایه عایق رطوبتی قرار داده شود.
مطالعه بیشتر 🧱 پودر سنگ چیست و چه کاربرد هایی دارد؟
تولید آجر سبک
معمولا، بلوک‌های سبک از مخلوط موادی نظیر ماسه کوارتز، سیمان، آهک، کمی گچ، خمیر آلومینیوم و… ساخته می‌شوند. برخلاف آجرهای قرمز معمولی که به صورت دستی توسط کارگران ساخته می‌شوند، آجرهای سبک در یک کارخانه مدرن ساخته می‌شوند. به طور کلی، تولید بلوک‌های سبک به صورت زیر انجام می‌شود:
ابزار مخصوص برای ساخت آجر سبک
- سطل
- قاشق سیمان
- بیل
مواد مورد نیاز برای ساخت آجر سبک
- سیمان به عنوان چسب؛
- ماسه به عنوان ماده پرکننده؛
- خاکستر بادی به عنوان ماده پرکننده؛
- آهک به عنوان ماده پرکننده؛
- آب به عنوان رقیق‌کننده؛
- آلومینیوم پاستا به عنوان یک ماده توسعه دهنده؛
- و…
مطالعه بیشتر 🧱 مقاومت بتن و عوامل تاثیرگذار بر آن
نحوه درست کردن آجر سبک
ابتدا یک مخلوط متشکل از یک چسب و پرکننده با نسبت ۱: ۲ ایجاد می‌کنند. چسب در اینجا به معنی سیمان است در حالی که پرکننده می‌تواند مخلوطی از ماسه، خاکستر بادی،آهک و… باشد. اگر فقط از خاکستر بادی یا آهک استفاده کنید یا هر دو را بدون ماسه مخلوط کنید، ترکیب مجاز پرکننده ۱۷ درصد کل ملات آجر می‌شود.
مقدار کافی آب در مخلوط آجر می‌ریزند تا رقیق شود. مقدار این آب نباید زیاد یا کم باشد زیرا مقدار نامناسب آن می‌تواند به کیفیت بلوک سبک به دست آمده آسیب برساند. به طور کلی، مقدار آب اضافه شده به مواد آجر به اندازه ۰.۴ الی ۰.۶ از کل سیمان مصرفی است.
فرآیند هم زدن باید تا زمانی ادامه یابد که ترکیب مواد کاملا مخلوط شوند. ماهیت ملات نیز باید همگن به نظر برسد و چگالی نیز مطابق با استاندارد، بین ۱.۸ الی ۲.۲ کیلوگرم در لیتر باشد. اگر غلظت مواد آجر مناسب نبود، در صورت نیاز می‌توان به آن آب اضافه کرد.
بعد از اینکه کار مخلوط کردن تمام شد، مرحله بعدی شامل فرم دهی با استفاده از یک قالب مخصوص می‌باشد. برای اینکار، خمیر دوغاب را داخل قالب می‌ریزند و سپس کل سطح را پخش می‌کنند. برای اینکه آجر کاملا خشک و پرینت شود، این قالب را حدود ۱۲ ساعت کنار می‌گذارند.
روز بعد، قالب آجر را با دقت باز می‌کنند. در این مرحله، آجر هنوز خام است و تا زمان خشک کردن (پخت)، آن را در فضای باز قرار می‌دهند؛ اما از نور مستقیم خورشید دور نگه می‌دارند.
در طول فرآیند خشک کردن، از روش‌های مراقبتی که شامل آبپاشی آجر به مدت ۱۰ روز متوالی است، استفاده می‌شود. این به این دلیل است که خشک شدن آجر به آرامی انجام شود تا آسیب نبیند یا ترک نخورد. سپس، در روز پانزدهم، می‌توان بلوک‌های سبک وزن را در انبار ذخیره‌سازی قرار داد. پس از گذشت بیش از ۲۰ روز از شروع تولید، می‌توان از این آجر‌ها در ساخت و ساز استفاده کرد.